outlaw 2025: dylan trong bóng tối và nelson sau tấm màn

(1)

Vé được mua từ năm trước. Tôi lơ ma lơ mơ, đầu tháng 9 năm nay mình sẽ nghe Bob Dylan. Còn lại, thời gian và địa điểm chính xác thì chẳng rõ.

Hoà nhạc chiều thứ Bảy, đêm thứ Sáu tôi mới biết mai mình đi coi Dylan. 

Lúc đó, hình dung của tôi là vô một cái rạp, nhìn thấy ông Dylan bằng xương bằng thịt trên sân khấu cùng nhóm nhạc già lụ khụ của ông ấy. Và phải đợi đến thời điểm khởi hành, tôi mới biết mình không chỉ coi Bob Dylan mà còn cả Willie Nelson, và rằng thì là mà sẽ có một opening act dự là kha khá dài, đồng nghĩa với việc chúng tôi sẽ về nhà rất muộn.

(2)

Bị "khủng bố" tinh thần bởi các chia sẻ trên mạng nhện về parking, bác gái đồng hành yêu cầu khởi hành thật sớm, rằng thì là mà cần đến sớm vài giờ. Vì thế mà dù buổi diễn bắt đầu 4 giờ chiều thì ngay từ giữa trưa chúng tôi đã khởi hành. Sau bữa trưa muộn hoành tráng ở Black Eyed Sally's, chúng tôi đi tìm cái rạp.

Parking có phải là vấn đề hay không, câu trả lời khó mà dứt khoát. Nếu bạn sẵn sàng chi 50 đồng tiền Mỹ hoặc có khi là hơn thế xe cứ vậy mà chạy lèo lèo. Còn đỗ xe miễn phí ư? Xin mời các bác vòng xe lại rồi đi theo chỉ dẫn. May mà chỉ có đường đất loằng ngoằng, còn tính theo đường chim bay và lối bộ hành từ bãi xe xuống rạp thì khoảng cách rất chi là ôkê-la.

(3)

Mà hay lắm nhá, đậu xe ở đâu thì nhân dân vẫn cứ phải xếp hàng theo một cách rất chi là dân chủ. Thế nên có chuyện khối bà con vung thẻ tín dụng để chạy xe đường thẳng xong thì cuối cùng vẫn cứ là chen vai sát cánh cùng những người yêu cái sự free - thực ra thì phí đậu xe đã nằm trong tiền vé rồi - tạo thành một hàng dài tính ra đôi trăm mét. 

Tôi thấy kiểm tra an ninh ở Saratoga có chút phiền phức, nhưng lần nay ở Hartford thì quá là đi qua cửa an ninh sân bay. Không biết bao nhiêu cái túi, cái ô, chai nước bị tống tiễn vô cái thùng rác đại bự với nhiều vẻ mặt tiếc rẻ của các chủ nhân ông của chúng. 

(4)

Buổi diễn bắt đầu đúng giờ. Với opening act dài lê thê hơn ba giờ đồng hồ và ba nhóm nhạc khác nhau, hai nhóm đầu tiên thuộc dạng "mầm non", còn nhóm thứ ba thì danh tiếng đủ coi là rạng ngời. 

Tôi bấm dạ mong thời gian trôi qua thật nhanh chán rồi thì quay sang thực hành một quan sát xã hội học về đám đông khán giả. Phần lớn là người già. Trẻ có thì thường là dị. Tôi thích thú nhìn các bà bác, bà nội bà ngoại mặc áo hai dây, chân đi ủng và đầu đội mũ cao bồi thôn; rồi nữa là phong cách bô-hê-miêng dài thượt thượt. Chẳng cứ phái nữ mà phái nam, ăn mặc kiểu cách hay bình thường, khối vị cứ gọi là đung đưa rung lắc liên hồi. Nhìn ngộ và đáng yêu lắm, vì họ rất tự nhiên. 

đến đúng giờ thì là dư lày

Chỉ có khoảng 5% khán giả giống chúng tôi, tức là đến đúng giờ. Còn lại thì cứ gọi là lúc túc, lục tục cho tới phần trình diễn của ông già Dylan. Thời điểm đó, rạp kín đặc, và bãi cỏ ngoài trời cũng khó tìm ra một khoảng trống.

(5)

Sân khấu chuẩn bị cho Bob Dylan tối om om với hai nhánh đèn trang trí nhìn giống như hai các gạc hươu. Bí ẩn. Huyền bí. Và khó hiểu.

Bùm. Phần diễn bắt đầu. Qua hai màn hình lớn, chúng tôi có thể nhìn thấy chóp mũ của vị danh ca. Không rõ là mũ cao-bồi hay mũ của áo hoodie, túm lại không phải là đầu trần.

Và cho tới khi phần diễn kết thúc, không một ai trong đám đông khán giả nhìn thấy Dylan. Không ít người ngơ ngơ ngác ngác. Một bà lắm mồm ngồi sau lưng tôi vô cùng bức xúc, tự hỏi đây là Dylan thật hay là Dylan giả. Còn tôi thì cười hic hic trêu bạn đồng hành cứ như là scam ý nhể.

(6)

Sân khấu lại nhấp nhô một tiểu đội kỹ thuật viên chuẩn bị cho phần diễn của Willie Nelson. Một tấm trướng lớn Outlaw 2025 được hạ, hai bên cánh cũng được treo lên mấy tấm màn. 

Không chỉ riêng tôi mà xung quanh bắt đầu rộ lên bàn tán, chả nhẽ đến Nelson cũng là giấu mặt.

Sau một hồi chuẩn bị, phần diễn cuối cùng bắt đầu. Với hai màn hình to trình chiếu một ông Nelson ở tầm tuổi trên dưới 60, với hình ảnh người vô gia cư, người nhập cư... rồi cờ Mỹ, rồi bà cầm đuốc, rất chi là chính trị. Không chỉ riêng tôi mà xung quanh lại thêm một làn sóng âm thanh, chả nhẽ Nelson hát sau tấm màn.

(7)

Ơn Giời, sau bài hát mở màn thì mấy tấm trướng đều được kéo lên. Phông bạt sân khấu là quốc kỳ Mỹ khổng lồ. Ông ca sĩ tuổi ngoài 90 xem ra vẫn thật là phong độ, bất chấp việc cứ chốc lát lại lấy khăn lau mặt và cầm cốc nhấp một ngụm không rõ là thứ nước gì.

Tôi chẳng hiểu mô tê gì về mấy món nhạc bờ-lu, căn-tờ-ri và/hay rộc này, đại khái là cũng rất tự nhiên mà hết gật gà gật gù thì là giật đùng đùng theo tiết tấu âm thanh trên sân khấu. Cùng dãy với chúng tôi, có một ông bác công khai hút cỏ, một tay lập loè đầu thuốc, một tay đỡ cái lon chẳng rõ bia hay nước ga to bổ chảng, người lắc lư như trúng tà. Còn ngay sau lưng tôi là một ông bác khác liên hồi gào tướng I love you, Willie hoặc không là rống lên hát cùng ông cụ già. 

(8)

Buổi diễn kết thúc với cuồn cuộn sóng âm vỗ tay và hò reo. Ông già Willie từ từ tung xuống đám khán giả kề sân khấu ba món khăn, băng-đô và gì đó tôi không rõ là khăn lau mặt hay khăn buộc cổ tay. Màn hình chớp nhoáng hình ảnh một bà bác cỡ U-60 nhưng ăn mặc nhí nhoảnh hơn cả gái trăng rằm, tay giơ cao tấm biển hôm nay là sinh nhật tôi, ơi hỡi Willie xin hãy ký tên vào mũ của tôi. Không rõ, điều ước đó có được đáp ứng không. 

Chúng tôi về đến nhà, coi đồng hồ đã là gần 1 giờ sáng. Tôi mệt bã người, nhưng nghĩ đến mấy bác đến từ Úc Châu và Thuỵ Điển, rồi bà con từ mấy bang khác lọ mọ đường xa tới tận Hartford để nghe nhạc thì thấy mình vẫn còn may mắn chán. Thêm nữa, tôi có một bữa trưa ngon, hoan hỉ là đã có thể thêm một gạch đầu dòng trong danh sách chuyên thử Nashville hot chicken mỗi khi có dịp đi loanh quanh.

xem ra cụ 92 phong độ hơn ông 84 :-)

Outlaw Music Festival 2025 - Hartford, CT

ở Black Eyed Sally's

Hartford

vẫn là Black Eyed Sally's

lần thứ n thử Nashville hot chicken
vẫn chưa đủ cay như mong đợi

về một kế hoạch tiêu tiền

Từ mấy hôm nay, ông lão nhà ta hơn một lần thì thào về chuyện giải xổ số đang chạm ngưỡng nào. Tôi nhớ, lúc đầu là hơn một tỷ đồng tiền Mỹ, sau rồi bò dần dần và đến hôm qua, khi chúng tôi dừng ở trạm xăng trên đường về nhà biển, con số hiện lên ở bảng hiệu phía trước cửa hàng tiện lợi là hơn một tỷ tám.

Không phải là những kẻ máu mê cờ bạc, từ hồi dịch cúm Tàu hoành hành tới giờ, chúng tôi thi thoảng lại mua vé số, giống như là giải trí và có trò bông lơn tám nhảm. Không tính đôi ba bận "trúng" vài đồng tiền lẻ, lão Tiên sinh đích thực là một người Mỹ ái quốc có tinh thần mua vé số "kiến thiết"... [cái gì và cho ai thì không ai hay :-)].

Chính vì thế, khi tiếp tục hành trình, tôi đinh ninh trong túi áo ông đang nằm im mấy tờ vé số. Và thế là tôi bắt đầu nhảm nhí bàn xuôi tính ngược chuyện gì xảy ra "nếu chúng mình trúng số".

Bạn đồng hành nói, sẽ chi năm trăm triệu Mỹ kim ủng hộ chiến dịch bầu cử của ứng viên ông thích. Tôi thì bảo, mình sẽ để một trăm ngàn tiền mặt trong xe ô tô, rồi chạy xe trên Route 11 trứ danh với cửa sổ mở toang, đảm bảo chẳng mấy chốc truyền thông sẽ ồn ào về cơn mưa tiền. 

Nhảm nhí một hồi, tôi hỏi ông bên cạnh, rằng lần này ông mua mấy tờ vé. Câu trả lời thật bất ngờ, lần này tui đâu có mua.

phải sống

(1)

Ngày đầu tiên lên núi, trong cuộc điện thoại theo lệ mỗi tối với hai cụ già ở Bắc Ninh, tôi được nghe từ Mẹ một tin buồn. Tôi nghe. Sững sờ. Rồi mấy ngày tiếp theo là chấp choáng, là chới với.

Nhà rừng sau nắng gắt là mưa to gió lớn suốt cả một ngày. Dấu tỏ duy nhất của thứ mang tên sức sống là một gia đình hummingbirds mẹ và con thi thoảng vè vè lượn lờ gần chỗ máng nước đường.

Bạn đời kêu mệt. Tôi cũng bải hoải tấm thân. Rồi cái psy của tôi bỗng chực nhạy cảm với tin tức thời sự, đặc biệt mấy món chính trị chính em xứ này qua tường thuật của mấy nhà đài mà bạn đời thường xuyên theo dõi.  Không rõ có phải vì tất cả những điều đó cộng lại với nhau mà tôi đâm ra bẳn gắt, mặt mày không đến mức sưng sỉa nhưng lúc nào cũng chực "lên cơn".

ống khói lò sưởi rỉ nước, à thì tìm thợ :-/)

(2)

Sau một ngày mưa gió, trời tưng bừng nắng nhưng không quá nóng. Bác thợ cả Sean với hai cái máy to đùng tiếp tục công việc san ủi nền đất cho dự án sugar house.

Hết mưa đồng nghĩa nhà hết dột, dấu vết nước rỉ nếu không để ý tôi thậm chí không nhìn ra. Còn ông lão nhà ta thì hài lòng khi thấy có vẻ như bọn ong bắp cày đã rời bỏ cái tổ của chúng ở mép ô đất đang được phát quang.

Tôi nhìn mảng tường gạch với dấu vết lờ mờ của nước rỉ. Tôi nghe bạn đồng hành than phiền sao cơn mệt vẫn chưa qua. Rồi tôi nhìn đôi bàn tay "nát bét" của mình, do vết cào của đám gai cây cỏ, và do cả bị côn trùng châm chích. 

Lão Tiên sinh phát hoảng khi biết tôi bỏ qua động tác kiểm tra kỹ lưỡng quần áo mỗi khi kết thúc ngày làm việc vườn tược của mình. Ông nói, chỉ một con bọ cũng đủ khiến tôi tham gia đội ngũ khổng lồ các nạn nhân của Lyme disease. 

(3)

Tôi nhăn nhở, quá muộn rồi ông ơi. Mấy năm qua số lần tôi nhảy choi choi vì bị bọ và muỗi cắn ngoài vườn quả là không đếm xuể. Mà nếu coi các biểu hiện của bệnh này rồi áp vào trường hợp của bản thân, có khi tôi mắc rồi không chừng. Thôi thì, từ nay tôi sẽ chú ý hơn.

Rồi tôi nghĩ lan man về những chuyện và những vật xung quanh. Bọn ong bắp cày vẫn có thể quay trở lại. Mưa to thì nhà vẫn dột, cho tới khi chúng tôi tìm được bác thợ tốt. 

Mấy hôm nữa, các bạn chim hummingbirds sẽ bắt đầu hành trình di cư ngàn dặm. Mấy tháng nữa, chúng tôi sẽ có nhà nấu mật và ông chủ nhà sẽ không còn phải chịu cái cảnh lo ro ngoài trời tuyết canh cái bể nhựa phong đang sôi. 

Các vấn đề sức khoẻ của chúng tôi, phần vừa là chịu áp chế bởi thầy và thuốc, phần là do thái độ sống chủ động của chính chúng tôi điều tiết. Sự căng thẳng thường trực psy của tôi ít nhiều có thể được chính tôi xoa dịu, bằng những động tác đơn giản, tỷ như nếu thấy radio bắt đầu với Tổng thống... thì tôi đây sẽ biến tắp lự ra một xó miễn nhiễm mọi âm thanh.

Cuộc sống vẫn tiếp diễn. Chu trình sinh-lão-bệnh-tử dù ta biết hay không biết, thích hay không thích, vẫn trong vận động. Tôi chẳng phải tín đồ đạo này đạo nọ, nhưng tôi tin rằng, sống ở cõi đời này giống như một sự, một việc. Lê lết nó hay chủ động phối hợp với nó, đều là do lựa chọn của chính tôi.

quả khoai tây và chuyện "điều gì xảy ra khi bạn trèo lên mạng nhện học làm vườn"

(1)

Năm ngoái, tôi kể chuyện cây khoai tây ở góc vườn cho hoa, ông lão nhà ta nghe xong thì cự cãi, khoai tây sao lại có hoa. Năm nay, tôi kể chuyện cây khoai tây cho hoa và quả, Mẹ nghe xong hỏi lại, hay là tôi nhầm cây gì đó thành cây khoai tây. 

Ơ kìa, đúng thật mà. Cây khoai năm ngoái cho một mẻ thu hoạch kha khá, đủ để tôi làm một bữa khoai chiên và khoai hầm ra trò. Còn cây khoai năm nay, chính tay tôi trồng cái củ trong cái hộp carton mà. 

(2)

Nhân chuyện trồng khoai tây thì lan man sang chuyện điều gì xảy ra khi bạn trèo lên mạng nhện học làm vườn.

Năm ngoái, tôi tuỳ hứng vùi khoai tây ở góc vườn. Tự nhủ được chăng hay chớ, nghịch ngợm vui vui vậy rồi kết quả là bếp nhà có khoai tây rất ra dáng vẻ nhà trồng. Năm nay, tôi nghiêm túc gõ cửa bác gúc-gù và vùi củ khoai trong cái hộp carton. Lúc đầu, chuyện có vẻ ổn. Sau hơn một tháng, cái hộp tự tha hoá, không hẳn là mủn nhưng cứ thử xê dịch nó đi, nó bục liền. 

Chuyện thứ hai là tôi hăm hở giâm mấy cành French tarragon. Làm y hướng dẫn của một ông chủ vườn - youtuber mà tôi cảm thấy có vẻ đáng tin cậy. Ông này bảo sau mươi ngày, kết quả tuyệt hảo. Tôi cần 20 ngày để thấy nhõn một cành cây gia vị sống sót.

(3)

Tôi ngắm cây khoai tây trong cái nhà mới của nó, một cái chậu nhựa rách nát rồi lại nhìn ngó cành tarragon gầy guộc và bắt đầu màn suy ngẫm sặc mùi xỏ xiên nhưng không thiếu chút điểm gia vị triết lý.

Thực thì chuyện rất đơn giản và dễ hiểu.

Ông youtuber - gardener kia để cái hộp to và chắc ở nguyên vị trí, còn tôi đây thì chuyển dịch cái hộp bé và mỏng của mình đôi ba bận, thế thì nó bục là đúng rồi còn gì.

Về giâm cành tarragon, có một cô thợ vườn tổng kết, cũng là trên mạng nhện mà tôi đọc được, tỷ lệ thành công trong vườn nhà của cô là 20%. Hic, tôi bắt đầu với 5 cành và còn lại một cành không tử vong, quá chuẩn luôn.

(4)

Hè này, liên quan đến chuyện bếp núc và làm vườn, tôi còn có cả đống chuyện bi hài với ây-ai [AI], nhưng chuyện này để dịp khác tám nhảm.

Còn về làm vườn và internet, tôi nghĩ chỉ cần để ý và suy xét kỹ càng hơn trước khi hành động thì cõi mạng với các anh hùng vườn tược giang-cư-mận quả thực là trường học và các bậc thầy tuyệt vời. Tuyệt vời hơn nữa là nếu không tính tiền phí dịch vụ internet hàng tháng, mọi thứ đều là miễn phí a.

Tôi vậy là rất tự tin mà trèo lên mạng nhện học hỏi tiếp 👨‍🌾✂️🌳 

đây quả khoai tây :-)

French tarragon giâm 5 sống 1

banalité du mal

Đôi ba năm trước, có một vài khoảnh khắc nào đó trong/của ngày, tôi lảnh lót giờ còn ai đọc Tocqueville (?!)

Hôm nay, vô tình thấy chủ đề bản tin của ông già Lawrence the banality of cruelty, tôi tức thì liên hệ công thức bất hủ của Arendt.

Hồi bé, đi học, tôi được dạy rằng, con người bản tính thiện. Trưởng thành, tôi tự học và trịnh trọng kết luận, con ngươi bản tính ác.

Giờ, mỗi ngày một già-đi, tôi tự hỏi, liệu có phải tôi, chúng ta đang ở trong quá trình không ngừng vươn tới và hoàn thiện của thứ mang tên đỉnh-cao-của-cái-ác. 

ong thiên đàng và dưa của chúa

(1)

Tối qua, tôi khoe thành tích nhổ cỏ cũng như tiến bộ của đám cây rau nhà biển với Mẹ. Đến đoạn thông báo, giờ con có một quả dưa chuột xinh xinh và rất nhiều hoa chờ đơm trái thì tôi được bà cụ già mách cách thụ phấn. Đại khái là sớm mai khi trời chưa bắt nắng, ngắt bông hoa đực, khẽ tay bỏ các cánh hoa rồi nhẹ nhàng chạm phần nhuỵ đó vào các bông hoa cái. Tôi lơ mơ hoa đực hoa cái thì được nghe hướng dẫn về cách nhận biết chúng. Thế là con gái hăm hở, để mai con làm.

Bạn đời ngồi bên cạnh hóng hớt. Đến chủ đề này thì ông lắc đầu quầy quậy, không cần, không cần. Tôi hỏi tại sao, thì đã có lũ ong của Father Mark. Chờ tôi chuyển lời xong với Mẹ, ông gào tướng lên, đây là ong đặc biệt, ong đến từ Thiên đàng :-)

(2)

Hết cuộc điện thoại, tôi phát huy máu xỏ xiên liền nghĩ nhoằng ra hai chuyện. 

Thứ nhất, bấy lâu nay chúng tôi luôn đùa vui là mỗi năm ông cha hàng xóm phải "lại quả" ít nhất là một hũ mật vì bọn ong của ông đóng quân thường trực bên vườn nhà chúng tôi. Nhưng giờ xem ra cái yêu sách trong tưởng tượng này thật thiếu tính khả thi, vì ong hút mật nhưng cũng đồng thời giúp thụ phấn không ít cây rau củ, đủ coi là có đi và có lại rồi.

Thứ hai, vì ong thụ phấn hoa giúp ra trái dưa chuột, tôi đây giờ có thể gọi các bạn dưa leo vườn nhà biển, trong tương lai, rằng thì là mà đây là dưa của Chúa, hỉ :-)

ong từ nhà ông cha hàng xóm

trốn nắng tháng sáu

(1)

Tôi nhìn nắng, ngao ngán. 

Tôi nhìn nắng, và nhớ tới hình ảnh "nắng tháng Tám" của Faulkner. 

Bản chuyển ngữ Light in August, tôi mua về hăm hở đọc được đôi ba trang thì bỏ. Lý do rất chi là nhão nhoét và nếu diễn đạt, giải thích thiếu rõ ràng thì không khéo sẽ rất dễ bị đánh giá là politically incorrect. Có vẻ như dịch giả là một ông bà bác cao tuổi người Nam. Tôi nói vậy vì tiếng Việt trong/của bản dịch rất mang tính "địa phương" và đặc biệt nữa là có rất nhiều từ "xưa. 

Ngày xửa ngày xưa tôi còn đủ kiên nhẫn ngâm mấy câu Kiều với hai bản sách hỗ trợ bên cạnh, từ điển tiếng Việt và Từ điển truyện Kiều của học giả họ Đào. Đến Faulkner, thà tôi "không biết ông này là ông nào", chứ bảo vừa đọc vừa ngẫm chữ đoán ý thì tôi oải. 

Nhưng mà cái không khí uể oải trĩu nặng cùng mô tả về nắng trong mấy trang sách của vị văn sĩ qua chuyển ngữ chữ Việt mà tôi đã kịp đọc qua thì đến giờ tôi vẫn nhớ. Và thế là có chuyện thi thoảng gặp ngày nóng đặc biệt, tôi sẽ lẩm bẩm, nắng tháng Tám.

(2)

Vấn đề là giờ lịch mới chỉ cuối tháng Sáu.

Nước Mỹ nóng. Cả một dải New England nóng. Nhà rừng kẹp giữa Massachusetts và New York nóng. Ngó tin nhà biển, Connecticut cũng nóng.

Trên đường xuống núi, tôi được bạn đồng hành an ủi, về Connecticut sẽ mát hơn nhờ gió biển. Gió nào chẳng thấy, hơn hai giờ đồng hồ ngồi xe tôi tưởng mình phát rồ. Bảng nhiệt độ trong xe luôn báo mức 98-100 độ F ngoài trời. Còn về đến nhà, chỉ vỏn vẹn chưa tới mười phút dỡ và xếp đồ, tôi thấy thân người mình ướt nhép.

(3)

Chúng tôi cuối cùng thấy mình "sống sót" sau một hành trình nóng. 

Thời gian của ngày giờ rất chi là đặc biệt: ở yên trong nhà, trừ phi có việc phải đi chợ mua thức ăn hay lấy thuốc. Vườn tược chi chi muốn làm cứ là phải thật muộn cuối ngày. 

Góc này của thành phố biển tựa như một thành phố ma. Không người dắt chó đi dạo. Cả bọn trẻ trâu phóng xe máy ầm ầm cũng biến mất dạng. Mà chẳng cứ người hay chó, già hay trẻ, đến lũ chim cũng trở nên lặng lẽ lạ thường.

Tra thời tiết, nhà đài báo thành phố biển 75 độ F. Còn tự mình kiểm tra, vẫn cứ là xấp xỉ con số 95. Tôi nên tin nhà đài hay cái nhiệt kế đây.

Trong thời gian của ngày, chỉ có một "nhân vật" bất chấp điều kiện thời tiết mà chăm chỉ lao động: cái máy cắt cỏ tự động mà tôi đặt tên là Stupido.

tháng 5 chào tháng 6

* Tháng 6 lịch trên đã già quá nửa mà tôi vẫn không kết thúc note ghi dang dở này. 

Thôi thì cứ để nó ở lưng chừng các ngày sống 2025 nhiều rối ren này!

Đầu việc to nhất của tháng 5 mà tôi đã làm tương đối tốt là dọn dẹp vườn tược. Trảng cỏ nhà rừng được cắt già nửa. Ô đất chuyên trồng phúc bồn tử đã mang một dáng vẻ rất chi là chuyên nghiệp. Vườn rau cả ở nhà biển lẫn nhà rừng căn bản đã đông và vui.

Không hẳn là dọn dẹp nhà cửa, tôi thi thoảng sờ mó chỗ này chỗ nọ, bỏ đi được dăm ba thứ, và lục lọi ra được dăm ba món để nghịch ngợm làm này làm nọ. Việc đọc mấy món tạm coi là chuyên môn hay dính dáng đến chuyên môn bị bỏ ngưng, thay vào đó tôi cười hi hi ha ha như một con mụ dzở khi đọc nhảy cóc bà bác văn sĩ vui tính Gish Jen. Sau một bữa vô tình nghe nhà đài NPR phỏng vấn nữ nhà văn này, tôi quyết định đi tìm đọc bà. Rất đáng! Có một chuyện thú vị là những liên hệ ngầm, tôi tạm gọi thế, mà tôi có thể hiểu tức thì nhưng bạn đời thì ú ớ có chi buồn cười. Tôi rất muốn giải thích cho ông lão nhà ta, kể lể ông nghe chuyện đã nghe bao chuyện về nước Tàu có Bác Mao từ Bố Mẹ, đã trải qua không ít thời gian ở nhà ông Cố Tàu, đã đọc từ Pearl Buck qua Ba Kim như thế nào để giờ có thể đọc Gish Jen không chỉ ở câu chữ trong sách mà còn là cả một quá trình song hành huy động ký ức và các mẩu vụn hiểu biết của bản thân. 

nhà rừng, cỏ và hoa trước giờ chạy máy cắt

"perfect days" không phải là của ông Hirayama
mà là của mình :-)

thư viện công (trấn hàng xóm) quả là tuyệt vời

sửa một cái áo phông cũ

dọn gác mái thấy tấm hình
một góc nào đó xứ Tây Phi, khi chưa rơi vào bất ổn

ngoảnh đầu ngó tháng tư

quà tặng tháng Tư
sau một Fan Ho thị dân, giờ tôi khám phá
Portolano ngoài-hệ-thống

Điểm nhấn trong bảng tổng kết tháng Tư của tôi là tôi ốm. Người ngợm lờ đờ thì hoá thành đầu óc lơ mơ, rất chi là ngộ.

Phần lớn thời gian tháng Tư chúng tôi sống ở nhà rừng. Tôi chỉ xuống núi đôi ba lần, khác với bạn đời ngày nào cũng phải chạy xe lên lên xuống xuống ít nhất là đôi ba bận.

Cai nghiện cafe trở thành một trò cười. Mỗi sáng tôi đều đặn hai cữ nước nâu, uống xong rồi thì gật gù, từ mai mình sẽ khác. Trà, từ xanh qua đen, từ Tàu tới ta qua Tây, giờ chẳng cần nhã pha trong ấm hay bình lọc mà là, trong hầu hết các trường hợp, tương thẳng vô cái bình vốn dùng đựng cafe mang đi. 

Tôi cặm cụi khâu khâu vá vá. Phần là chữa trị mấy món áo quần cũ có tuổi đời xê dịch từ hơn mười đến gần hai mươi năm. Phần nữa là khâu mới món này vật nọ. Hoan hoan hỉ hỉ xách cái túi bé xinh xinh hay lùng thà lùng thùng một thân quần vải ghép Châu Phi là một chuyện, quan trọng hơn là một cảm giác vui vẻ, khe khẽ, nhẹ nhàng, trong suốt quá trình thủ công đó.

Vườn từ nhà biển lên nhà rừng được chuẩn bị cho vụ trồng rau và hoa mới. Tôi gần như chưa chạm tới vườn Nhật Bản, nhưng cuốc dọn, làm cỏ và xới đất cho hai khuông vườn rau, chuẩn bị cho vườn phúc bồn tử mới được quy hoạch, phát quang một miếng đất to mà chưa biết sẽ làm gì trên đó thì tính ra đã là hòm hòm. 

Tháng Tư rồi, tôi bỏ ra gần một tuần đọc và nghe về Đức Thánh Cha. Có một vài thời điểm, tôi nghĩ vẩn vơ rồi liên hệ công thức "Chùa là cái Thiện của làng". Rồi lại nhớ đến đối sánh Chúa với ông tổng của James Talarico cùng hình ảnh mang tính tưởng tượng rằng thì là mà Chúa thời nay bị gán nhãn "a single, childless hippie". 

Tháng Tư năm nay, nhìn thấy mình già đi, tôi không ngâm nga Olga Bergon nữa. Mà là khe khẽ đọc René Char. Tôi nghĩ, tự thân điều này đã là một biểu tỏ cho quá trình tôi-đang-già-đi. Nhớ những chuyện xưa cũ tưởng đã rơi vào quên lãng. Cùng một câu chuyện nhưng giờ mình nhìn khác đi. Thêm nữa, có thể do môi trường sống của tôi thay đổi, cảnh quan nhà rừng làm tôi nhớ đến Char, đại loại thế.

Mà lạ lắm, nhân đọc Char nghĩ quàng sang John O'Donohue. Trong một môi trường ngột ngạt bởi các tin tức thực giả lẫn lộn và phần lớn tin tức nếu không phải là mang tính tức thời chớp giật giật gân thì là hung hăng chính tà tư tưởng hệ, đọc các tác giả xưa cũ bỗng hoá thành tạo cho bản thân một kết giới an lành, tự tại.

tự tay phát quang, có thể đây sẽ là một góc vườn rau gia vị

biển đồng đặt ở phố Hàng Đồng

các khay ươm đi từ biển lên rừng

mở lối đi mới cho máy xén cỏ và ATV

haze: ơ kìa, biển đâu rồi

Tối qua, tôi đi ra phòng khách làm gì đó, đúng điểm thời gian ông bà trên tivi đang nói về tình hình thời tiết của tuần. Tôi nghe thấy từ haze, đánh bậy đánh bạ đoán mò, kết quả gần trúng.

Quá nửa thời gian đầu sáng nay, mở cửa tôi ngó trời. Một sắc ghi xám mờ mờ ảo ảo, tựa như phía trong của một cái thố inox vừa được úp lên một đĩa thức ăn hoặc rất nóng hoặc rất lạnh và hơi nước chưa kịp tụ lại thành giọt. 

Ở Mỹ tôi có thể khó khăn thích ứng ở cả vạn chi tiết. Nhưng có một điều tôi tuyệt đối không thể phàn nàn, đó là không khí sạch, từ nhà rừng xuống nhà biển. Tiết trời qua các ngày, các mùa của một năm có thể rất nóng, có thể rất lạnh. Nhưng đảm bảo mỗi khi mở cửa bước ra hiên, tôi đều có thể thoải mái mà hít thật sâu, nghe rõ đường đi của hơi thở tựa như một sợi cước mong manh mà liền lạc, chắc chắn, đượm hương mằn mặn của biển hay ngai ngái của đất rừng.

haze - với ông là cool, với tôi vẫn là cold :-)

khi trẻ, người ta yêu nói chuyện tương lai

(1)

Chuyện tôi nghe được ở tiệm bánh tây trên phố Xuân Diệu hồi đầu năm. Chính xác thì là chuyện tôi bất đắc dĩ nghe lỏm, do các bàn được xếp quá gần nhau.

Ba bạn trẻ Á Châu, hai [hẳn là] Việt kiều Mỹ, một [áng chừng là] con gái rượu nhà đại gia học trường quốc tế từ tuổi mẫu giáo trở đi.

Họ nói về nghệ thuật, về cuộc sống, theo lối của con nhà giàu chân không chạm đất. 

già rồi, người ta thích kể lể chuyện xưa

Cô vỏ Việt ruột Mỹ líu lo, cái sự không-tiện nghi mới làm nên cuộc sống. Anh bạn [trai] của cô, hẳn là thế căn theo những cử chỉ thân mật giữa hai người, thì say sưa chủ đề, có hai Việt Nam, Việt Nam Sài Gòn và Việt Nam Hà Nội. Cô Việt "Tây hoá hóa Tây" thì lèo lèo tiếng Tây lên trầm xuống bổng luyến âm chuẩn hơn cả Tây hết thảo luận tương lai của trái đất, của nhân loại thì chia sẻ dự án khởi nghiệp tương lai.

Cả ba nói rất nhiều về những dự định và kế hoạch cả gần lẫn xa. Tất cả nếu không phải lấp lánh các tầng sắc màu triết lý thì là hồng rực lạc quan. 

Đó là chuyện trước ngày xứ cờ-hoa có ngài tân-tổng.

(2)

Những ngày này, tôi trải qua phần lớn thời gian ở trên núi.

Bận bịu nhiều với việc nhà, việc rừng không bao giờ có hồi kết thúc. Thể lý là vậy, còn về tâm tính, tâm tình thì là lăng xăng với câu hỏi dường như không có đáp án cuối cùng: ngày mai thích ứng sao đây.

Tôi chợt nhớ câu chuyện ba bạn trẻ. 

Thật tuyệt khi người ta trẻ. Với tràn đầy tự tin và chắc nịch khi nói về tương lai!

thủy mặc của ông giời

(1)

Năm trước, tôi coi một anh Nhật tu nghiệp ở Đức chuyên kẻ vẽ các đường ngang trên phông nền dài hàng mét. Tôi dốt nát về món mang tên nghệ thuật, nhưng vẫn thừa thãi sự ngưỡng mộ đối với anh nghệ sĩ này. 

Không phải về vẻ đẹp của các bức tranh thuỷ mặc khổng lồ, dù chúng đúng là đẹp thật (theo cảm nhận riêng của tôi). Mà chủ yếu là về hành động vẽ của anh hoạ sĩ. Nó giống như một trạng thái nhập tuyệt đối, thích nói là mang tôn giáo tính cũng được mà gọi là có kiểu cách của kẻ tâm thần xem ra cũng chẳng sai. Tôi tự nhủ, chắc trên thế giới này cũng chỉ đúng thằng cha này đủ kiên nhẫn, kiên trì để kẻ và vẽ các đường mực Tàu.

(2)

Tôi quyết định ra ngoài hóng lạnh và tuyết. Giày ngập lún trong lớp trắng xốp. Cái lạnh khô vờn xung quanh. Tiện có cái ghế quên không cất hồi cuối thu, tôi quyết định ngồi giữa cánh đồng tuyết. Và nhìn các ngọn núi.

Cây trụi trơ lá, thân thẳng tắp và đều một sắc nâu xám giữa nền trời nhờ nhờ. Đột nhiên tôi nhớ đến anh hoạ sĩ người Nhật kia. Ở đây, Ông Trời có hoạ phẩm riêng của mình. Không phải là các đường mực đen chạy ngang. Mà là các nét cứng cáp xam xám, nâu nâu thẳng đứng.

tiếc là điện thoại miễn phí không lấy được hình các đường kẻ xa xa

sáng tạo vĩ đại của người xứ tuyết
không sợ trơn, trượt, ngã nữa với cái vỏ bọc đế giày

tết qua rồi, chúng mình nói chuyện tết

(1)

Trong khoảng mươi năm dài trước khi Bố Mẹ chuyển về Bắc Ninh sống, nhà có lệ đêm Giao thừa sum vầy khui sâm-panh Nga, bóc hộp sô-cô-la Bỉ, người lớn chúc trẻ con, trẻ con chúc người lớn. Chúng tôi không giàu có nhờ quyền chức, đất đai nhưng đủ cảm thấy "giàu có" khi ngoảnh đầu nhìn lại thời bao cấp nghèo chật vật. Sâm-panh và sô-cô-la đêm Giao thừa giống như một dấu chỉ cho cái sự "giàu có" này. 

Rồi Bố Mẹ chuyển về Bắc Ninh, lệ mới là con bé về quê đón Giao thừa với hai cụ, con lớn canh nhà Hà Nội và thực hiện nhiệm vụ làm cơm cúng. Sau nhiều năm,  sâm-panh Nga và sô-cô-la Bỉ không còn phổ biến trên các giá kệ hàng cũng như túi giỏ quà Tết. Hai cụ già mỗi ngày già đi, đêm Giao thừa, cụ ông thức để làm nhiệm vụ tế lễ, còn cụ bà cùng cô con gái út thì làm bạn với Chu công từ tối muộn. Từ nhà Hà Nội (cũ), tôi chuyển lên sống ở nhà căn hộ, dù không phải làm cơm cúng thì vẫn còn có một ông bạn to đùng bên cạnh nên chuyện cả nhà ở cùng nhau đêm Giao thừa là bất khả. 

Tết này thì đặc biệt, sau rất nhiều năm, nhà mình lại được ở cùng nhau. Không rượu, chẳng kẹo, Mẹ và TL đi ngủ sớm, tôi giúp Bố bày mâm cúng Thổ địa, hai bố con chúc tụng vài câu trong nền âm thanh pháo hoa và pháo nổ đì đùng, rồi con giục Bố đi nghỉ để con đây chờ hương tàn hạ lễ.

(2)

Bà con đi chúc Tết ở làng đàn ông com-lê không cà-vạt cùng giày da sáng bóng, đàn bà váy áo xúng xính với chân nếu không hai-hin [high heesl] thì là bột [riding boots], trẻ nhỏ gái áo dài trai tuy-xê-đô [tuxedo]. Ngoảnh đi ngoảnh lại, không tính một chị họ và một chị dâu họ ăn mặc như ngày thường thì chỉ còn đúng nhà chúng tôi là xuyềnh xoàng. Tôi cười khơ khơ, mình đây là sống frugal kể cả xuyên Tết. TL thì bảo, thì đúng là mình nghèo mà. 

Năm nay cả hai cụ già nhà ta đều ở tuổi chẵn nhận chúc mừng và quà từ Hội người cao tuổi. Lệ quê là mỗi ông bà một cân đường, một hộp sữa, và đương nhiên không thể thiếu cái phong bì với nguyên tắc tuổi càng to tiền càng nhiều. Hay nhất là Sư làng cũng gửi quà, bao lì xì với tờ tiền có tính tượng trưng cùng một miếng vàng giả không rõ có được niệm chú bình an hay không. Tôi nhìn hai miếng đó, thì thào nếu là vàng thật nhể. TL lại được dịp chế nhạo tôi.

(3)

Có một chuyện rất buồn cười là từ trước Tết, TL gióng giả Tết này không mua sắm gì. Đây không phải là một tuyên ngôn hay khẩu hiệu mới mẻ. Vấn đề là năm nào nói vậy trước Tết thì đến khi tổng kết tình hình sau Tết, chúng tôi đều thấy kha khá đồng tiền đã bay ra khỏi ví. 

Cái sự "không mua sắm gì" của năm nay xem ra có tính hiện thực cao hơn các năm trước: mấy gói kẹo Liên-xô (theo thói quen tôi gọi vậy, còn chính xác thì là kẹo Nga) cùng hạt dẻ cười để mang về quê bày bàn nước, mấy gói mứt Tết đỏ vừa là bày ban thờ vừa là đi cùng bánh kẹo của túi quà mang sang nhà các bác và bá thắp hương. Còn lại, túi quà lớn túi quà nhỏ từ người này cơ quan nọ tha hồ để dùng hoặc lại để biếu tặng mọi người. Đại khái là quà Tết chạy vòng quanh, ngộ lắm.

hoa vườn nhà

từ vườn ngó sang chùa làng

chanh vàng vị chanh Thái kiên trì một trái

làng bên xã bạn với rất nhiều nhà giàu

một góc ao làng

nước lá thơm và bồ kết gội đầu, nước mùi già tắm

gói bánh chưng

nếu đây là chỉ vàng thật :-)

i'm afraid of americans & lake illinois

Vế đầu là tên một bài hát của Bowie, biểu đạt một phản ứng trước sự xuất hiện, lần đầu tiên, của Mắc Đô-nầu ở đảo Java. Vế sau là liên quan đến một cái hồ to và tuyên bố của ngài thống đốc của cái bang có cái hồ đó.

Bữa trước, lúc làm thủ tục nhập cảnh ở JFK, tôi có chút "nhạy cảm" trước bản mặt lạnh như tiền và các câu hỏi công thức không cảm xúc của ông cán bộ. Xong thì ouf, hoá ra mình [nhạy cảm] thái quá. 

Nhưng rất mau, chưa đến nửa ngày sau, tôi lại thấy mình như là khán thính giả bất đắc dĩ của một tấn trò đời 24/7. Ngu, ác, tham lam và cuồng tín, đó là những gì tôi thấy.

Tôi đề nghị bạn đời, khi chơi giải ô chữ thì ông nhớ hạ âm lượng hoặc nếu được là tắt radio đi nhá. Buổi tối nếu thấy ông ngồi trước cái tivi thì con giời biết thân biết phận ngồi im ở phòng khách chính, tránh xa các âm thanh nhà đài. 

Hôm nay, tôi phá lệ, chạm vào đường link bạn đời gửi cho. Câu hỏi đầu tiên của tôi dành cho ông sau khi coi đoạn clip là, đây có phải là sản phẩm [của] AI. Rồi tức thì sau đó, tôi ồ à hiểu ra.

Hôm nay, sau một tuần quay lại xứ sở này, tôi thấy mình cười to, cười thoải mái, cười như một "con dở" khi ở nhà một mình.

Vì thế giới này không còn những Orwell, những Foucault, những Freire... lũ người hiện đại đành phải hài lòng với chút khoảnh khắc u mặc bất đắc dĩ mang tên Lake Illinois a :-/

chuyến đi

Có thể do tôi ốm. Có thể do tôi đang tiếp tục già-đi. Dù là lý do chi thì chuyến đi này thực sự dài, thực sự quá tải về cả mặt tâm lý lẫn hình lý đối với tôi. Nó tệ hơn cả hành trình-ác mộng mang tên "chuyến bay giải cứu" hồi đại dịch.

Ở sảnh chờ Nội Bài, một cô rất xinh nói giọng Hà Nội thanh nhẹ và bắn tiếng Anh vèo vèo trong điện thoại hỏi tôi liệu có phải về Việt Nam du lịch tâm linh. Xong vụ hỏi han và biết điểm đến của tôi thì cô bày tỏ rằng cô ngưỡng mộ Ông Trump lắm, rằng từ đợt bầu cử 2016, cô đã thích và ủng hộ ông ý rồi, và cả công ty của cô [Công ty Mỹ ở Singapore] ai cũng ngạc nhiên. Rồi cô hồ hởi, giờ nước Mỹ lại có Ông Trump lãnh đạo thì tốt quá. Tôi hi hi ha ha, tốt với một số người này nhưng có thể tệ với một số người kia. 

Hai chặng từ Singapore qua Frankfurt rồi tiếp tục đến NYC, bạn ngồi kế bên tôi là một cô gái trẻ người Hoa rất dễ thương. Tôi hỏi cô đến NYC hay còn phải di chuyển tiếp, cô trả lời với vẻ mặt phấn khích, sẽ đi thẳng New Orleans rồi sau đó mới quay trở về NYC. Lúc đó, tôi rất ngạc nhiên về thái độ của cô, chỉ khi về nhà biển thì tôi mới ờ à, hẳn là vụ Super Bowl đi. 

Nhiều năm trước, trong những cuộc tám chuyện đàn bà con gái mà tôi thường đóng vai kẻ ngoài lề hóng hớt, nhiều chị em ngưỡng mộ đàn bà xứ Hàn về tài trang điểm, phù phép từ bình thường thành đẹp bất thường. Riêng tôi chẳng hiểu sao luôn thấy các cô người Hoa và/hoặc gốc Hoa mới thật đặc biệt, ở chỗ khuôn mặt của họ sau các lớp điểm trang vừa đẹp lại vừa mang vẻ duyên dáng thực thà chứ không dữ hay đông cứng như các chị em Hàn (tất nhiên chỗ này tôi phải mở ngoặc luôn là tôi đang nói về những đàn bà Hoa không-hoặc-cực-ít-can-thiệp-dao-kéo thẩm mỹ). Cô bạn đồng hành này thực duyên dáng, tôi thi thoảng câu qua câu lại tán gẫu với cô với cảm giác thích thú, lâu lắm rồi mới thấy vẻ đẹp vẫn còn nét duyên dáng tự nhiên.

Xuống sân bay, tôi thấy dấu vết của tuyết với những đống vũng ướt nhép. Ngồi tàu rời thành phố, tuốt tuột là một sắc nâu cũ kỹ buồn của các toà nhà tồi tàn cùng nền trời ghi xám. Tôi nghĩ đến lời cô gái ở Nội Bài và phì cười, xin chào mừng bạn đến với thời đại Ngài Chăm. 

Nước Mỹ với tôi luôn kỳ lạ và cho tôi nhiều bất ngờ. Ở lối cầu thang bộ của Penn Station, thấy tôi khệ nệ vác cái va-li to, một cậu chàng da rám nâu, tóc xoăn dài bù xù và quần áo lùng thùng chừng tuổi mười tám đôi mươi ra cử chỉ sẵn sàng giúp. Còn khi chúng tôi chuẩn bị rời Amtrak, khi bạn đồng hành gặp chút khó khăn trong việc rời khỏi chỗ ghế ngồi có chút chật hẹp thì lập tức một ông Mỹ trắng đô con phong cách Trumper và một anh Hispanic mang tư thái của một doanh nhân chớm thành đạt vội nhỏm người lao ra hỗ trợ. Tôi cười cười cám ơn họ mà trong dạ thì tự cười nhạo bản thân, sao mình cứ sẵn những suy nghĩ đen kịt về xứ sở và con người nơi đây vậy a.

Từ nhà ga băng qua đường đến bãi đậu lấy xe xong, ông lão nhà ta mất hơn nửa giờ với liền mấy cái thẻ tín dụng cùng n lần nỗ lực nhét phiếu xe vào bãi đỗ vô cái khe nhỏ mà luôn bị từ chối, điều đồng nghĩa với việc chúng tôi có bị mắc kẹt ở cổng xe ra. Ông cáu, lầu bầu hay là tui đây phi thẳng, đạp đổ luôn cây chắn. Tôi vội can, ấy đừng bác ơi, cảnh sát sẽ đến rồi sau đó bác sẽ mất kha khá tiền phạt, tiền đền. Nút yêu cầu hỗ trợ được bấm, một ông như thể từ hư-không đột nhiên xuất hiện. Đôi ba thao tác, xong. Ông này an ủi ông kia, không phải lỗi do ông mà là do cái máy, từ sáng giờ ai cũng bị tắc. 

Xe bon bon, radio được bật với chuỗi tin về các vụ kiện chống lại mấy quyết định mới của ông tổng thống. Tôi run lập cập vì rét, nhắc khẽ bạn đồng hành, liệu hai cái lỗ nhĩ của tôi có thể được hưởng chút yên bình ngắn ngủi không. Ông hạ âm lượng đồng thời cười phá lên, nói tôi đâu có thể trốn tránh thời sự trong bốn năm và có thể là nhiều hơn bốn năm. Úi chà, không vươn mình, chẳng bay lên, thời đại mới phiên bản Mỹ là đây. 

tàu bay lòng vòng trong sân bay
bà con không màng, phấn khởi vỗ tay ầm ầm
mừng chúng mình "sống sót"

một gã hâm ở làng

(1)

Anh họ về Việt Nam ăn Tết, nhân tiện thì sửa nhà sửa cửa. Không tính phần cửa nhà, sang đến khu vườn nhỏ, ông anh sang sang sửa sửa tính ra kha khá.

Theo mô tả của Mẹ trong các cuộc điện thoại thì anh họ của chúng tôi là một "thằng hâm". Thằng hâm đó, theo lời của bà cụ già nhà ta, lôi ở đâu ra hai cái trục bánh xe cải tiến,  một đống đĩa và ngói cũ rồi chum này vại nọ cùng cối và trụ đá cũ để áp tường, bày vườn. 

Chúng tôi qua nhà anh họ chơi, ơ kìa đâu có hâm, đẹp mà :-)

(2)

Bên bàn trà, chúng tôi tán gẫu.

Làng có cái đình to, đàn ông cứ chạm tuổi 49 đến dịp Tết là phải tham gia một màn trình diện theo truyền thống. Cái sự hồi phục lệ tục cũ này có đâu từ dăm bảy năm đổ lại. Anh họ mấy năm trước ghi danh, đóng tiền nhưng không ra đình ăn uống chúc tụng. Anh giải thích, mình còn ở làng thì không thể khác người. Không dự bữa đó không sao, nhưng đóng góp với tư cách thành viên, đám hiếu nếu đang ở làng thì dứt khoát phải góp mặt. Ở làng nó thế, đó là giải thích của anh họ.

Nhưng hay nhá, sang vụ sửa nhà thì anh không theo lối ở làng nó thế. Nhà trong không phào chỉ nặng nề, ngoài không róc rách bể cái koi này nọ. Anh làm theo ý riêng của mình, bất chấp bị người làng, trong đó của Mẹ của chúng tôi, gọi là thằng hâm.

(3)

Gã hâm anh họ của chúng tôi tìm đâu ra một bức tượng trong bộ ba tượng của Cụ Định, Ông Nội của anh và cũng là Ông Ngoại của chúng tôi, và đặt tượng chỗ bức tường mới.

Tiện miệng tôi hỏi, đó là ai. Trả lời, Các Mác. Quái, em tưởng ông Mác phải to gấp đôi ông này và râu phải nhiều hơn nhỉ. TL chắp tay sau lưng, lom khom coi kỹ tượng rồi thông báo, đây là Tôn-xờ-tôi. Ối Giời!

Ông Ngoại đi theo chân lãnh tụ, tính ra biết không ít nước. Trong hòm xiểng đồ của Ông để lại có bộ tượng ba món là Lê-nin, Bác Hồ và ông được coi là Các Mác này. Giờ thân thế của ông thứ ba đã được xác minhthì tôi đây có chút thắc mắc, tại sao lại là Tôn-xờ-tôi :-)

ngói cũ được cắt mảnh để áp vô tường
* bổ sung: Aleksey Tolstoy nhà văn cách mạng xô-viết

đĩa cũ áp tường :-)

ông lão, giá đỡ và mặt sàn

Bạn đời bị viêm khớp, tật chứng theo thời gian thì dần dần xấu hơn. Kêu ca phàn nàn rõ nhiều nhưng khác ông bạn đầu bếp tống thuốc giảm đau vô tội vạ thì ông rất chi là ra dáng vẻ, tui đây luyện tập. Tôi theo dõi thì thấy, ông chăm chỉ nhất hồi liền đâu vào đấy, và thế là lại một chu trình đau và kêu đau - tập tành tý xíu - không làm gì cả. 

Bữa qua, tình hình có vẻ tệ. Ông rời giường khó khăn, mặt mày chưa cạo rửa, chân chưa xỏ tất, vẫn là áo cộc quần cộc, sẵn sàng bên người hai cây gậy đỡ chuyên cho mùa tuyết và điện thoại báo trước phòng khám, rằng thì là mà thấy một lão quái dị bước vô, tức ông đây, chớ có kêu cảnh sát. 

Sau nửa ngày bận bịu với phòng khám ở thành phố, ông trở về nhà nhà rừng với một giá đỡ hỗ trợ việc đi lại. Tôi động viên, cố gắng, cố gắng. Ông gật gù ừ cố gắng. Rồi thở than, cái giá này làm hỏng hết mặt sàn nhà. Nghe đến câu than này của ông, tôi bỗng nhớ chuyện tiếu lâm về đôi trẻ đi trên đường bị ngã xe, cậu chàng sau khi đứng dậy thì dựng phắt cái xe và săm soi xem có trầy xước chi chi mà bỏ mặc cô bạn gái vẫn nằm rên trên đất. Rồi tôi trộm nghĩ, không rõ đây là chuyện tính người hay ông lão nhà ta đây chưa đau đến độ quên hết mọi sự ở trên đời.

Sự già-đi có thể tỷ lệ thuận với tinh thần buông-bỏ. Nhưng cũng có thể già đi ta vẫn già đi, và sở cầu sở hữu và chấp bám thì vẫn cứ nguyên dạng trong tâm trí của chúng ta a :-)

2025 bắt đầu như thế nào

Cảm giác tổng thể về khoảng đệm thời gian 2024 vắt sang 2025 của tôi là burnout. Ghi nhận này không hàm ý phàn nàn hay lo lắng chi chi, đơn giản là một đánh giá chủ quan kiểu "của mình về ta" :-)

Chất lượng cuộc sống, ít nhất là ở Hà Nội và vài địa phương tôi Miền Bắc tôi đi qua những ngày cuối 2024 vừa rồi, có vẻ như đi xuống theo một đà không thể kiểm soát. Đi đâu cũng gặp công trường, từ nhà dân ôm đường núi tới các khối bê-tông khổng lồ giữa lòng đô thị. Ô nhiễm không khí trở thành đương nhiên. Trên đường, người ta đi lại và hành xử "khi tham gia giao thông" tuỳ tiện và vô lối. Còn bên các bàn nước, bàn ăn, các cuộc trò chuyện vẫn bị thống trị bởi chủ đề tiền bạc - thước đo vĩ đại cho con người của bạn, thành đạt của bạn, giá trị của bạn. 

Tôi chào đón năm mới với một trận ốm kéo dài mà cho tới giờ vẫn chưa chạm chương hồi kết thúc. Tôi kiên nhẫn đợi cho tới khi mọi chuyện trở nên tốt hơn. Và trong khi đợi, thời gian của ngày được chia thành các mô-đun: ôm gối co quắp ngủ cho qua cơn khó chịu, tay khư khư hộp giấy để đối phó nước chảy ra từ mũi, hay có khi là ngồi trước ấm trà ho sù sụ và ra vẻ nghiêm túc suy tư về cái sự-già-đi được chừng mươi phút thì hết kiên nhẫn ngó sang màn hình coi trên mạng nhân dân đu cái chen [trend] gì. 

Nhân chủ đề cuối này, tôi rất ngạc nhiên khi đâu đâu trong vũ trụ iu-tu-bi [youtube] cũng thấy người ta chào mừng năm mới 2025 với những cam kết hay tụng ca no buy, buy less, underconsumption, low spending, frugality. Nếu chỉ coi một hay hai iu-tu-bơ [youtubers] thì câu chuyện thật "thú vị", xem chừng bốn năm vị tôi liền cảm thán sao mà "hay ho", còn hơn nữa thì tôi bị "quá tải". Tôi có cảm giác, phần lớn những người đang cổ suý cho xu hướng này thực chẳng có triết lý quái gì mà đơn giản chỉ là đu-chen cùng làm màu tăng thu nhập. Và về mặt này, họ chẳng khác chi các youtubers khác đang khoe núi quà Giáng sinh hay thành tựu restock từ đồ ăn tới mỹ phẩm của mình trên cõi mạng. Tất cả là để được chú ý, được coi mà điểm tựu thành sẽ là tiền thu nhập chủ kênh gia tăng :-)

Tôi không lên gân lên cốt hạ quyết tâm này hay ra cam kết nọ to đùng chi chi cho 2025. Nhưng tôi nghĩ mình đã rõ cần [làm] gì. Nếu phải tóm gọn thì chủ đề của năm sẽ là tiết giảm, giữ/có chừng mực trong sinh hoạt và làm-thay-vì-nói. Từ quan hệ [xã hội] tới [sở hữu] đồ vật, tôi đặt mình ở trạng thái tạm ngưng, gần như không hẹn hò gặp gỡ chi chi và gần như không mua sắm gì cho bản thân (quần áo, sách). Tôi cũng cần nhiều quan tâm và cả một thái độ nghiêm túc hơn đối với nếp ăn uống. Rồi nữa là quay trở lại thực hành các bài tập một cách đều đặn thay vì ngắt quãng và tuỳ hứng như trong năm rồi. Và cuối cùng là quay trở lại thói quen ghi chép hàng ngày, với sổ và bút, và đương nhiên là bằng tay rồi :-)

dọn dẹp một cái mặt tủ
loại bỏ đống tạp nham và chỉ giữ lại đôi ba món

tạm biệt một áo váy Bianco Levrin
chưa từng được bóc mác, và đương nhiên chưa từng mặc

phố cây dưới kia thật hấp dẫn
nhưng chúng mình tập nói "không" (?)

rồng nước hoá rồng cạn

(1)

Quà từ K! 

Nghe nói cô em vất vả thuyết phục ông con của ông cụ đã làm ra đôi rồng này vì ông kia chỉ muốn bán cả mớ cả mẻ kho đồ rối nước của ông bố đã qua đời. Lại nghe kể ông hoạ sĩ dẫn dắt cô em tới nhà ông con giờ làm cán bộ địa chính xã nhìn thấy cái cổng cũ và biết ông con đang định đập toàn bộ khu nhà cũ để xây mới thì gạ gẫm đòi mua cái cổng. Rồi lại cũng là nghe nói, ông con bán mấy món rối nước do ông bố quá cố làm ra xong thì ngẩn ngơ muốn tiếc. 

(2)

Người nhận quà cười híp mắt, cả tối qua loanh quanh tìm màng xốp, kén xốp để bọc chị rồng rối nước mang về quê nhà của ông. 

Đây là chuyện xảy ra sau đôi tuần ông bận bịu suy nghĩ làm thế nào trưng đôi rồng trong nhà căn hộ. Mảng tường lớn vốn treo đồ dệt giờ ông kiên quyết muốn giữ nguyên hiện trạng. Mà nếu vậy thì rồng phải thượng tầng trên, đồng nghĩa với việc cần dọn dẹp khu sảnh đang bừa bộn sách vở và thùng hộp các loại.

Không rõ ông ngại dọn, chính xác hơn là ý tưởng dọn vì thực ông có làm quái gì đâu mà chỉ là chỉ đạo miệng, hay vì ông "tham" mà sau một hồi vòng vèo trình bày ý kiến thì phương án mới được xác định. Vợ chồng rồng giờ chia đôi ngả, anh ở lại Việt Nam, chị bay sang xứ người.

(3)

Có một chuyện ngồ ngộ thế này, bình thường càng già đi thì người ta sẽ càng "buông bỏ". Sang đến ông lão nhà ta thì chuyện xem ra ngược lại hoàn toàn. 

Ông nghển bên này, ngó bên kia, tham lam nhiều thứ muốn mua, muốn có.

anh này to quá, tạm ở lại Hà Nội

còn chị này sẽ ngồi máy bay đi Mỹ quốc

bắc ninh 23.11.2024

(1)

Bạn đồng hành hỏi tôi và TL, nếu đi đường cao tốc thì liệu có nhanh hơn (?)

Chúng tôi biết với ông lão bụng to và chân dài, ngồi xe con bốn chỗ không phải là điều dễ chịu gì. Và chính vì vậy, trước khi xuống nhà bắt xe, chúng tôi thậm chí còn bàn nhau, từ bữa sau mình đặt xe bảy chỗ.

Nhưng sau câu hỏi của bạn đồng hành, tôi mới vỡ lẽ, vấn đề không hẳn là chuyện xe to hay nhỏ. 

Mà là ông lão nhà ta bắt đầu "chán" với hành trình quen thuộc. Theo lời của ông, đâu đâu cũng là nhà, đồng ruộng đi đâu hết cả rồi. Mà nếu đường quen không còn hấp dẫn thì chạy một lèo cao tốc cho xong chuyện.

Tôi cười khành khạch, ấy sao bác lại nói vậy, đây là phát triển, là đô thị hoá đấy.

(2)

Ở làng quê Ngoại, nhìn dáng vẻ khang trang bề ngoài của nhà cửa và đường lối thì có vẻ như nông thôn phát triển thực là thành công. Nhưng đằng sau những cánh cửa nhà và trong đầu óc của những người sống trong đó thì chuyện có thể là khác.

Theo lời Mẹ kể, giờ trong làng hiếm còn nhà nào giữ được mèo. Nhưng nào chỉ có vậy, hết nạn trộm mèo, trộm chó, rồi giờ là trộm gà. Có anh sang nhà người quen hay họ hàng gì đó đi Nam, dùng nhà vườn bỏ trống để nuôi gà. Một đêm cả vài chục con cục ta cục tác và o o biến mất dạng. Còn chú hàng xóm nhà ngay bên cạnh cũng sau một đêm mất liền mấy con gà thịt vốn định dành bán dịp Tết. Mà chuyện đâu có hết, đạo chích theo đường ao làng tiến vô vườn nhà chú hàng xóm, quơ một mẻ lớn xong thì tuần sau quay trở lại vơ nốt. Giờ chú hàng xóm gà bán gà ăn một con cũng chẳng còn. 

Con vật là vậy, trộm còn chôm cả xe máy điện của bọn trẻ con đi học về để hớ hênh trong sân. Cuộc sống ở làng cứ nhìn bình yên thong thả thế mà động đến túi tiền ngân sách mỗi nhà thì xiên chỗ này, lệch chỗ nọ khiến nhọc và đau cái đầu. Mất gà đối với người nuôi hóng Tết coi như là mất đi một góc Tết. Mất xe điện đối với phụ huynh coi như là lại phải gánh một khoản phát sinh kha khá. Ai vui được cơ chứ!

Con gái vác về hai bộ khoá cũ cho các cụ. Để khoá thêm một lớp cửa chuồng gà. Cùng lời dặn, thôi thì phòng người ngay hơn kẻ gian. Nghĩ mà hài, nhà mình, đất mình mà sao cái tâm thế chủ nhân ông nó lại mỏng manh vậy a :-/

cây cải đứng một mình

đồng nát: chờ đổi một nồi to chuyên nấu cám gà

trái mướp đắng này

một cây ớt lèo khèo