tương ớt tàu xì bác nông dân quế lâm

quà home-made từ bác nông dân Quế Lâm:
ớt ngâm xì dầu, củ cải để làm món xào hay ăn kèm cháo,
và đặc biệt hơn cả là tương ớt cay vị tàu xì

Nghe nói quà tương ớt này là của bác nông dân làm, phải người quen mới biết đường mua. Lại nghe nói, lọ tương ớt được bảo quản trong túi xốp giữ nhiệt [lạnh] và được vận chuyển thời gian của [một] ngày liền tới Hà Nội, đảm bảo tươi mới.

Tôi thoạt nhìn thì thấy bình thường. Nếm qua chút thì nghĩ, hơi giống sa-tế.

Rồi sau đó, úi chà cay, úi chà vị lạ. Nhìn kỹ chút, âm thầm cảm nhận nơi đầu lưỡi chút, ơ kìa có tàu xì.

Khách đến nhà mang quà đặc sản Quế Lâm giải thích, nguyên liệu làm tương ớt này thay vì được xay bằng máy thì là được bằm [bằng] tay dao. 

Không rõ có phải mọi sự đặc biệt của món nằm ở các hạt đậu lên men cùng cách thức chế biến - dùng tay cầm dao bằm nhuyễn các nguyên liệu. Nhưng có điều tôi chắc chắn, tương ớt cay vị tàu xì này thật là ngon.

Ăn với cơm trắng, ngon. Khều xíu lên miếng rau luộc - bắp cải, su hào - cũng ngon. Mà trưa nay trên mâm cơm có đĩa thịt chân giò hấp sả, miếng thịt đã đậm đà kha khá lại được thêm một đầu tăm món ớt cay này, cũng rất chi là hợp lý.

Bữa nào gặp lại bạn nhỏ đến từ Quế Lâm, tôi sẽ hỏi kỹ tên gọi cũng như các thành phần nguyên liệu làm món!

* Ăn tương này như thế nào: 

- cơm nguội với ruốc [thịt heo] kèm xíu tương ớt tàu xì
- chấm sủi cảo: xì dầu + dấm gạo (khi nhà hết dấm đen Trung Quốc) + xíu tương ớt tàu xì
- một chút tương ớt tàu xì để bên món chấm cho thịt chân giò luộc/hấp cũng như dưa cải bắp muối, có thể đơn giản là mắm cốt hay nước tương bổ túc lát ớt cay và/hoặc vụn tiêu xay, hoặc không lại là bột gia vị [Hải Châu] vắt xíu cốt chanh rồi thêm tỏi bằm nhuyễn, ớt và tiêu...
- mỳ, bún chan nước chi chi, đáo qua một khều đầu đũa tương ớt tàu xì này