 |
| chờ được lá sả chanh khô pha trà |
 |
| lá và cành bỏ đi - phơi lấy chút hương |
 |
| khổ thân cái cây |
 |
| nghịch :-) |
Ươm hạt tía tô một mẻ cho ra liền mười mấy cây. Tía tô trồng vườn nhà biển, tía tô trồng vườn nhà rừng. Tía tô cho hàng xóm trên núi, tía tô cho bác chủ Bayou ở thành phố biển.
Ở nhà biển, tôi có cả thảy 7 cây tía tô, 3 trong cùng một chậu, 3 nằm mỗi cây riêng một chậu, và 1 còn lại hạ thổ. Có cái lá nào nhỉnh chút là tôi vặt liền.
Hôm qua đi Bayou, tôi thấy chậu tía tô khổng lồ thì choáng. Vì bác chủ quán không biết làm gì với bạn gia vị này, tôi thành vớ bẫm, vác luôn cái chậu cây về nhà.
Sáng nay ngắm kỹ, chậu có 3 cây. So lại với chậu 3 cây nhà mình, đúng là một trời một vực :-)
 |
| cùng một lứa, cây nhà mình và cây Brian chăm |
Ngày tôi về đón TL, xe đi Bắc Ninh từ 4 chỗ hoá thành 7 chỗ. Lái xe là một ông lạ hoắc, do hàng xôi tìm giúp. Bác tài đến hỏi, nhà mình đi Bắc Giang chỗ nào. Úi, nhà em bên Bắc Ninh a.
Chọn xe to lần này có cái cớ của nó. Đó là bạn nhỏ Hồng Tâm trước Tết đề đạt nguyện vọng về thăm hai cụ già kèm giãi bày, em gặp ông bà thì nhớ ông bà nội của em. Tôi gọi vui, đây là khách tự mời mình về nhà quê chơi.
Khách đeo kính cận, lần trước về quê chơi nhìn hai gốc mộc to trước nhà không để ý, lần này hoa mộc nở bung đầy cây thì khách vừa bước tới bậc thềm vào nhà tức thì dừng bước ngó nghiêng, quan sát, ngửi ngửi và quay sang nói, quê em có rất nhiều cây quế như thế này. Hỏi tới hỏi lui, tra đi tra lại bên nhà bác gúc-gù, cuối cùng chúng tôi hiểu ra, cây mộc nhà mình thì ở một góc xứ người có tên dân gian/dân dã là cây quế. Cái gì mà quế cao, đường quế, trà quế... đều là chỉ hoa mộc a.
 |
| mộc hương, mộc quế, mộc hay quế :-) |
 |
| hoa mùi [già] |
 |
| hoa bưởi |
 |
| kê đơn độc góc tường |
 |
| hương nhu tía? |
 |
| cà chua |
 |
| húng |
 |
| kinh giới "cổ thụ" khô hoá |
 |
| chanh vàng Mỹ giống Bồ [đào-nha] |
 |
| thì là em là thìa-là |
 |
| hành hoa |
 |
| cúc trắng trong vườn rau |
 |
| hoa cải |
 |
| đậu đỗ |
Nhà Hà Nội tôi quen miệng gọi "nhà cũ". Và nơi chúng tôi sống giờ được gọi "nhà căn hộ".
Thi thoảng nghĩ về sự gọi tên này, tôi phì cười. Cười xong thì gật gù, cũng là có ý tứ.
Trong các bức hình cũ, tôi nhìn ra không chỉ đồ vật, mà còn có cả các thói quen, những sự yêu thích theo thời điểm, những kết giao xã hội, những kế hoạch...
 |
| sáng uống trà - thời gian chăm chỉ làm các món vải ghép |
 |
| dọn sân vườn |
 |
| góc học tập xanh lè |
 |
| uống trà ngoài sân - ghế YNot |
 |
| chanh vàng - lemon mang hương vị của kaffir lime - chanh Thái |
Đất vườn Bắc Ninh là đất thấp, rồi lại do đặc tính đất thế nào mà Mẹ không có duyên với mấy cây chanh và cam. Chanh Thái cây cao ngất ngưởng rồi ngày đẹp trời cũng như nhiều đồng loại citrus khác của nó trước đó từ từ đau yếu rồi tắc tử.
Chanh vàng trộm vía giờ vẫn hiên ngang, hoa ra nhiều, trái đậu nhiều.
Và hay lắm nhá, không rõ hai bạn cây này gần gũi lâu ngày thì sinh tình, một cây đã ra đi mà lưu luyến tình cảm hương vị vẫn còn đậm đà lắm.
Trái chanh vàng không thể dùng để ăn hay uống, đơn giản là được thái lát mỏng để làm sạch chén bát. Và hương lemon đó sao mà lạ, dư cái hương vị đặc trưng của kaffir lime.
 |
| năm trái này thong thả đủ tráng bát trong hai tuần |
Tôi dọn dẹp tâm trí của mình, cố gắng tẩy bỏ nhiều nhất có thể các đốm bám mang tên "chấp bám".
Không thể quay ngược bánh xe thời gian, những gì liên quan đến nhà Hà Nội - nhà cũ là các bức hình.
Có phòng gỗ - ổ heo trống trơn chờ ngày được chủ thuê sữa chữa.
Có hành lang tối, ẩm, mốc với tường xanh đủ tông từ nhạt tới đậm.
Có những búi cây giờ không còn nữa.
Nhà là nơi ta sống. Nhà có khi là hữu hình, sờ mó được. Cũng có khi nhà là một ý niệm mang mùi vị của thời gian!
 |
| phòng gỗ - ổ heo với bức tường nham nhở "nhật ký làm luận án" |
 |
| vại sành chờ chuyển về nhà Bắc Ninh, từ phố về quê a |
 |
| cây lựu bị Mẹ chê không chào đón, thế thì em nó trèo lên nhà căn hộ |
 |
| bụi nghệ "phong thuỷ" |
 |
| cây quất được chị T. - một trong những nhân vật bán hàng rong chúng tôi đồng hành hơn mười năm trời - cho trước Tết năm nào |
 |
| đã từng là ô đất trồng rau, cửa sổ vuông giờ hoá ô tròn tròn |
 |
| cà-ri và cau không còn may mắn vẫn đây khế ngọt và mẫu đơn trắng |
 |
| cây cau đi mất tiêu rùi :-/ |
 |
| mẫu đơn trắng vẫn ở đây :-) |
Tôi lười, quen sống trong nhịp routine thường nhật, theo quán tính nên trước mỗi gợi ý hay yêu cầu thay đổi, phản ứng tức thời của tôi là chạy trốn. Thường thì mọi chuyện xem ra đều ổn, tôi núp chỗ này, giấu mình chỗ kia, đánh lạc hướng sự chú ý, tìm ra những bao biện hay cớ lý... và đến cuối ngày, ouf thoát rồi!
Nhưng có những khoảnh khắc to trong đời, chúng ta dứt khoát phải thay đổi. Với tôi, sự thích ứng hoàn cảnh [mới] diễn ra thật chậm chạp. Với việc chuyển khỏi nhà Hà Nội, tôi mất quá nửa năm để có thể "hoàn hồn", bình thản nói về ngôi nhà đã gắn bó suốt mấy chục năm qua.
Bữa nay dọn dẹp hồ sơ ảnh trên máy tính, tôi thấy thành tựu của lần thu hái cuối cùng trong vườn nhà Hà Nội. Một tập lá lốt, hơn chục trái quất, và đặc biệt nhất là trái chanh bói muộn từ cái cây chanh có đến hai chục năm tuổi luôn rộng rãi cho lá nhưng chỉ đến năm nay mới ra quả đầu tiên và duy nhất :-)
 |
| từ vườn nhà Hà Nội - lần thu hoạch cuối cùng |
 |
| đợi, đợi nữa, đợi mãi: cuối cùng cũng bói quả |
 |
| trúc Nhật chuyển nhà, tạm biệt vườn nhà Hà Nội giờ em nó lên căn hộ cao tít tầng bụi mịn |
Tôi không rõ tuổi tác của nó, cây lựu cao lênh khênh, dài lều nghều này, chỉ chắc nịch một điều là vườn nhà có bạn này từ rất lâu. Có lẽ vì bạn lựu này quá yên tĩnh trong đám cây vườn nhà Hà Nội, cạnh mộc cho hương thơm, tre đanh đá vươn cành xoè lá xanh rì hay quất tưng bừng vào mùa cho hoa cùng trái, nên bạn ý luôn ở đấy mà chẳng mấy được ghi nhận, chẳng mấy được để tâm.
Gần như đám cây trồng chậu đã được ngồi xe tải chuyển về nhà Bắc Ninh. Còn lại chậu lựu, bị hai điểm trừ là [chậu cây] quá nặng và "xấu" - khi so với cây lựu mập mạp được bà cụ già chăm bẵm ở vườn nhà quê, nên rất mau số phận của nó được định đoạt: thôi nhé, ở lại thành phố. Tôi tiếc rẻ, tính toán hồi thì quyết định, cho cây lựu chuyển nhà.
Mấy bữa này trời ấm ớ lúc nóng lúc mát, thi thoảng đổ mưa. Cành lựu cao cao, gầy gầy khe khẽ đung đưa bên ô cửa. Từ trong nhà căn hộ ngược sáng tôi nhìn ra hiên, có cảm giác của mùa xuân. Rất lạ!
Tiếc là cảm giác đó chẳng giữ được lâu. Lão Tiên sinh gọi điện, tôi chỉ cho ông già xem cây lựu ở nhà mới, được hỏi tức thì, cây này không có lá à?
Tự dưng tôi thấy mình phù phiếm và nhảm :-)))
Cây khế có vẻ kiên cường chịu nóng nhất.
Cái hố to đánh dấu chỗ vốn là gốc cây cà-ri giờ hoá thành lò hoá vàng và sau đó là điểm tập kết rác lá.
Và cây mộc trắng sau một thời gian im lim giờ trạt một tầng hoa.
 |
| vườn nhà tháng 6: quất rộ hoa |
Cây quất cho hoa tưng bừng, tôi lóng ngóng cầm điện thoại làm phó nháy, mũi chạm cả vào mấy cành lá non, hưởng luôn hương hoa vô cùng dễ chịu.
Một cây nghệ trưởng thành cùng hai cây non được dỡ để mang lên căn hộ trồng vô chậu. Sau nửa giờ làm vườn, kết quả là cái hiên nhỏ toe toét vụn đất.
Theo lời M, nhà trồng ba loại cây đinh lăng, ngải cứu và nghệ thì tốt. Tôi giờ chỉ còn thiếu một chậu ngải cứu :-)
(2)
Không tính các bạn cây phong thuỷ này, tôi muốn trồng thêm cây chanh và chậu hẹ cùng mùi tàu nữa.
Hai phần hiên của căn hộ vốn đã bé lại phải đèo bòng một góc mấy cục máy điều hoà nên tính khéo muốn trồng cây và rau không có thật nhiều chỗ.
Tôi thích nghi từ từ với hoàn cảnh mới, không còn có thể nhảy phắt ra vườn vặt, hái hay nhổ món rau này, món củ khác nữa. Hơi khó chịu, nhưng đành phải vậy thôi!
 |
| tận dụng: nghệ và chậu sẵn trong vườn |
 |
| chuyển lên căn hộ: dao mèo vỡ than củi |
 |
| cây vô chậu và ở nhà mới |
Hôm nay bọn muỗi đi chơi vắng nhà, tôi nhởn nhơ ra vườn ngó nghiêng và làm đủ trò vui.
Quất ra mấy bông trắng, không rõ có đậu quả được không. Còn những quả đang lớn thì vẫn tiếp tục lớn.
Mồng tơi leo trèo lên cây cà-ri đã bị cắt đi kha khá, còn lại không ít dây đu bám các cành quất.
Lá lốt vẫn bò quềnh quàng.
Các cây nghệ vươn cao với lá xanh mướt, nhìn rất phỉnh.
Và đập vào mắt ấn tượng hơn cả là cái hố to đoành nhà cũ của cây cà-ri ở đưới đất và dãy khế quả bám dọc thân cành ở trên không.
 |
| khế ngắm cho vui hơn là đánh chén |
 |
| hoa quất |
 |
| quả mồng tơi |
 |
| mồng tơi, quả hay hoa? |
 |
| thu hoạch quất |
