Hiển thị các bài đăng có nhãn sự ăn và giao tiếp xã hội. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn sự ăn và giao tiếp xã hội. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Năm, 14 tháng 8, 2025

blackberry syrup - xi-rô dâu đen / mâm xôi đen

(1)

Tôi được cho một hộp bự dâu đen kèm lời gợi ý nấu xi-rô và sên mứt. Tôi hỏi cách làm xi-rô thì được hướng dẫn chi tiết, đại ý tỷ lệ dâu - đường là 2/1; còn thời gian nấu liu riu trên bếp là 30-40 phút.

Tôi làm có khác biệt điểm nhỏ xíu xiu, đó là dụng thêm muối và nước cốt chanh. Và kết quả thật là tuyệt vời :-)

(2)

lần đầu nấu xi-rô dâu [đen]
- Dâu chừng 2.5 cup đã được rửa sạch và làm ráo
- Đường trắng 1 cup (tuỳ mức độ chua của trái quả mà có thể thêm hoặc bớt chút)
- Nửa trái chanh vàng cỡ to chắt lấy nước cốt
- Muối tinh khoảng 1 thìa cafe

Trộn đường và muối. Sau đó, cho dâu, đường và muối vào nồi dùng để nấu xi-rô, lần lượt cứ sau một lớp quả là một lớp đường-muối. Để cái nồi nghỉ ngơi một hai giờ đồng hồ cho đường ít nhiều thấm vào dâu.

Để bếp lửa trên trung bình và nấu dâu tới sôi, thi thoảng đảo qua một lượt. Chờ dâu sôi được dăm bảy phút thì chỉnh lửa về liu riu và tính thời gian nấu thêm 30-40 phút.

Dùng rá lọc để chắt lấy nước dâu, sau đó lấy vá quét chà cho phần thịt quả tràn qua lớp lưới lọc hội tụ với nước dâu. Đợi cho sản phẩm của quá trình lọc nguội thật nguội thì đóng chai và cho vô tủ lạnh bảo quản.

(3)

Pha nước giải khát xi-rô dâu đen / mâm xôi đen này đơn giản nhất là xi-rô kèm nước và đá. 

Còn cầu kỳ hơn thì thêm mấy lát chanh mỏng, và tô điểm thêm xanh mát lá bạc hà.

Nước dâu chua chua ngọt ngọt, có vị hè mát rất khẽ của chanh và tươi thanh của bạc hà.

(4)

Mẻ dâu này là quà chúng tôi nhận được, thế nên mới có tiết mục nấu xi-rô.

Còn không, mỗi lần mua hộp dâu đen / mâm xôi đen ở mấy tiệm nông trại bên NY, tôi cứ gọi là nghiến răng kèn kẹt vì tiếc tiền. Không rõ dâu đóng hộp nhựa dây chuyền thì rẻ hơn bao nhiêu chứ mấy bạn tự xưng xanh sạch và địa phương này thì đối với tôi vẫn là đắt. 

Quà trái quả hái từ vườn nhà chúng tôi nhận được không xinh đẹp mĩ miều, vị lại có phần gắt gỏng [chua] nhưng để nấu thành xi-rô thì lại hoá thành vô cùng thích hợp, vô cùng lợi hại.

một tổ hợp hương hình sắc vị hè

Thứ Ba, 5 tháng 8, 2025

gà má đùi, hạt dổi và lá sả: một món gà đãi khách

Chuyện đôi khi là vậy, nhà có khách mà khách vì vấn đề sức khoẻ hay tôn giáo thì có rất nhiều cái "không" liên quan đến sự ăn và uống.

Lần này, vì đức tin của khách nên thực phẩm chọn bị hạn chế kha khá. Chúng tôi ưu tiên thịt gà, nhưng đến việc chọn phần cắt nào của con gà để nấu món mang danh bếp Việt thì có chút khó. Cuối cùng, quyết định dừng lại ở chicken thighs - thịt gà má đùi, thuận lợi để bằm làm nhân cho các bạn bánh bèo chén, và cũng thuận lợi để luộc (poach) rôi cắt/xé cho một đĩa xinh xinh gà xé phay tôn vị rau răm. 

Thịt gà mua liền mấy miếng, tính dư kha khá thì mình tính tiếp. Đã là nhớ nhung hương vị bếp nhà thì tại sao không mần thêm món gà thơm hương hạt dổi và sả.

Hạt dổi oke-la, nhưng sả phong phú lá mà phần thân củ thì dặt dẽo. À, vậy thì mình cải tiến!

- Thịt gà má đùi được lọc bỏ xương, các phần diềm mỡ được cắt bỏ, cả phần thịt nạc "gập ghềnh" cũng được tỉa tót. Để sao cho phần thịt trước khi ướp là một khối ra dáng hình chữ nhật và ngay ngắn, bằng phẳng. Mặt thịt nạc được cắt xéo mấy đường giúp dễ thấm gia vị ướp và cũng là để chín mau.

- Thịt gà sau màn cắt tỉa thì được thấm ráo bằng giấy bếp "chạy qua" hàng rượu [Thiệu Hưng]. Thấm ráo thịt xong thì xoa xíu tinh bột khoai tây đều các bề mặt, tiếp theo là ướp gia vị khô và ướt.

- Gia vị khô là hỗn hợp hạt dổi và tiêu sọ đã được rang dậy thơm giờ là mịn màng trong cối giã. Lại có thêm xíu bột hành, xíu bột tỏi, xíu bột nêm rong biển (thay đường), và xíu muối. Còn gia vị ướt thì gọi tên vậy cho oách chứ thực chỉ là già một thìa cafe nước tương. Thịt được bọc kỹ và để nghỉ ngơi trong ngăn mát tủ lạnh.

- Lá sả gập đôi gập ba rồi đan thành một tấm nhỏ vừa lòng chảo sắt. Phóng tay dầu mỡ rán gà cho chín tới ở lửa trung bình, nhớ là lúc đầu thì mặt da của miếng thịt gà tiếp xúc với tấm đan sắc xanh, còn sau nếu thích thì có thể đổi vị trí để hương sả thấm thêm vào phần thịt nạc.

- Thịt gà chín tới được lấy ra khỏi chảo và dùng giấy bếp thấm ráo dầu nhất có thể. Dùng một chảo chống dính để nướng/"áp chảo" thịt gà cho tới sém và giòn da theo ý.

- Món ra đĩa được cắt thành mấy miếng vừa ăn, tiện cho cả khách lẫn chủ nhà khều đũa hay nhón tay. Thịt ướp vừa đủ đậm cho người quen ăn lạt. Còn với ai hảo vị đậm đà thì có thể để ở một góc đĩa bày món dúm nhỏ muối dổi nhà làm (hạt dổi, muối, tiêu sọ và ớt khô Tứ Xuyên tất cả được rang dậy thơm, sau đó tán mịn trong cối với xíu bột tỏi cùng bột rong biển).

Trong bếp nhà Hà Nội, TL làm món gà rim vị sả và hạt dổi thực chẳng bao giờ phải lo nghĩ đường gia vị. Tôi nhớ cô em nhà mình phóng tay xài cả một dúm hạt, giã rối qua loa trước khi cho vô nồi. Gà rim đó thơm lừng, đậm đà hương vị.  Còn ở bếp xứ người, tôi thấy mình có chút chật vật ban đầu để rồi rất mau hoá thành hoan hoan hỉ hỉ cái tinh thần "thích ứng" với dổi nhõn một hai hạt rang thơm rồi giã tới mịn hầu triệt để khai thác vị đặc trưng của chúng, lá sả ken thành tấm xem ra cho hương không dày và sâu nhưng vẫn là đủ để tự hào chúng em đây là sả. Và kết quả của cái sự nương theo hoàn cảnh này xem ra chẳng tệ chút nào. Món gà giòn da mềm thịt, thơm khe khẽ hương dổi và sả, rất ngon!

Món gà làm chơi chơi bữa nay của tôi có một điểm dở là hơi nhiều dầu mỡ ở công đoạn làm chín ban đầu. Có thể lần tới làm lại món, tôi sẽ nướng trực tiếp trong Green Egg.

Chủ Nhật, 6 tháng 7, 2025

vườn đây vườn kia: thu hoạch mùa hè

Bà con trồng vườn rau thu hoạch cả ẵm, tôi đây rón rén mỗi món một phần bé xinh xinh.

Nhưng tôi hoan hỉ lắm, vì đây là do tay mình vun xới :-)

vườn nhà rừng: phúc bồn tử 
cây con đánh từ vườn của Father Mark
sau hai năm cuối cùng đã cho trái

vườn nhà biển: rau diếp tha hồ chén
đậu đỗ mẻ hái đầu tiên chưa đến mươi quả
trái dưa "của Chúa" - quả bói đầu mùa
và một bạn củ cải "vét vườn"

shrimp and costata romanesco stir fry with dill - món xào bí ngồi romanesco với tôm vị thì là

Chiều hè, nếu ông lão nhà ta chạy sang bên nhà Father Mark thì kịch bản sẽ luôn là hoặc ông ngâm nga một hai ly rượu vang cùng hai ông linh mục, một tại chức một đã nghỉ hưu; hoặc ông sau một hồi vừa tán gẫu vừa đi vòng quanh mấy ô vườn của ông cha hàng xóm thì sẽ trở về với quà rau. Bữa rồi, tôi nhận quà rau từ Father Mark là một trái bí ngồi costata romanesco đầu vụ, quả tháu xinh xinh.

Nhà đang sẵn thì là, lại có tôm. Trái bí non quả nhỏ hấp hay nướng đều không bõ công, lại nữa là kết cấu thịt quả xem ra cũng không quá là thích hợp. Tôi nhớ món bầu xào vị thì là, tự nhủ tại sao mình không thử kết hợp này. Rồi tôi lại nhớ món tôm xào tỏi thì là cay cay, tự nhủ tiếp tại sao mình không làm hai công thức trong một.

shrimp and costata romanesco stir fry with dill
- Bí thái lát mỏng, xóc qua với muối và để sau chừng mươi phút thì nhẹ tay vắt ráo để loại bỏ phần nước tiết ra (nếu có).

- Một phần ba trái ớt khô Tứ Xuyên búng bỏ hạt rồi vê thành vụn nhỏ, một tép tỏi cùng một góc tư củ hành hương được bằm nhỏ.

- Thì là xắt nhỏ phần cọng cứng, còn đoạn lá xanh thì thái rối.

- Tôm lột bỏ vỏ, lạng đôi mình rồi ướp với xíu mắm và bột tỏi (người không ưa đậm "gắt" của mắm trong món xào thì có thể dựa vào ngọt ngào của nước tương).

- Để thêm vị cho món, tôi dùng xíu bột rong biển và bột nêm gà, chỉ xiu xíu thôi.

Cho món xào này, thong thả chuẩn bị mất chừng một góc tư giờ đồng hồ. Còn bắt tay vào xào thì mau lắm, chưa đến 5 phút thời gian, với điều kiện là lửa phải cực lớn.

- Chảo làm nóng, thật nóng thì láng xíu mỡ heo rồi phi dậy thơm hỗn hợp hành-tỏi-ớt khô. 

- Gạt các vụn phi sang một góc chảo, cho tôm vào đảo mau tay khoảng 30 giây, lại gạt tôm sang một góc cùng chỗ với các vụn phi.

- Cho bí vô chảo, đảo mau tay liền bí liền tôm chừng 2 phút, bổ túc bột rong biển và bột nêm gà, sau đó trộn và đảo đều hỗn hợp các thức trong chảo thêm khoảng 30 giây.

- Rắc thì là vô, đảo một lượt, nêm một hai giọt nước tương lấy hương, đảo thêm một lượt rồi tắt bếp.

Món thành phẩm có tôm đậm đà thoảng hương đặc trưng của thì là và cay cay thơm thơm vị hành tỏi. Các lát bí đảm bảo vừa sần sật lại vừa không thiếu phần mọng ngọt. 

Chủ động nhẹ tay nêm mắm muối và nước tương thì ra đĩa xào ăn vã chơi chơi. Còn muốn thức mặn kèm cơm thì phóng tay đậm mặn chút. 

Tôi có bữa trưa là cơm rang basmati giòn xốp, kết hợp với món xào đậm đà này thực là ngon!

costata romanesco zucchini từ vườn Father Mark
trái bí ngồi này thịt quả thực giống trái bầu xứ ta

Thứ Ba, 24 tháng 6, 2025

swiss chard / cải cầu vồng: xào bò và nấm chủ vị tỏi + tẩm bột chiên

(1)

Có thể tôi nhớ nhầm, mà cũng có thể là tôi đúng. Đại để là khi nhận hai túi quà rau từ nhà hàng xóm trên đỉnh núi, tôi mang máng là TL đã từng nấu bạn rau cọng đỏ - swiss chard / cải cầu vồng. 

Đúng hay sai thì khi mang rau về nhà, tôi vẫn cứ là lơ ma lơ mơ, làm gì với nó.

Trên mạng nhện, công thức cùng gợi ý liên quan đến bạn rau này cứ gọi là vô thiên lủng. Nhiều quá hoá ngợp, sau một hồi tôi quay lại "hiện thực" bếp nhà rừng cùng thuỷ chung tinh thần "có gì mần nấy". Và như mọi khi, tôi không thiếu chút "điên điên" thử xíu này xíu nọ.

(2)

Tẩm bột chiên: bột chiên giòn Hàn Quốc pha nước theo tỷ lệ xấp xỉ 1-1, rau rửa sạch và vẩy thật ráo được nhúng vô bột, và chiên!

Lớp bột phủ giòn giòn, rau bên trong mềm mà không nhũn nát. Giòn bao mềm, cảm giác về hai tầng cấu trúc đối với tôi vừa lạ lại vừa quen.

Nói là lạ vì đây là lần đầu tiên tôi làm và ăn món rau chiên giòn này. Nói là quen là do nhiều năm trước tôi đã từng thưởng thức một đĩa bự tempura chuyên đề rau củ, với không ít thành phần là các loại rau lá: muống, tía tô, cải bắp. 

(3)

Món tẩm bột chiên giòn chỉ là một thử nghiệm nhỏ vui vui. Thành công to của lần đầu làm quen swiss chard /cải cầu vồng của tôi nằm ở món rau xào thịt bò và nấm với chủ vị tỏi. 

- Rau xắt đoạn theo ý

- Nấm nâu tuỳ kích cỡ to hay nhỏ mà bổ đôi, tư hay sáu

- Thịt sườn bò thái lát mỏng, ướp qua với xíu muối cùng tiêu xay

- Một hai tép tỏi đập dập rồi bằm vụn

- Một mẩu nhỏ ớt khô Tứ Xuyên bỏ hạt và cắt/bằm vụn

- Hỗn hợp bột gia vị: muối + bột tỏi + bột hành + bột nêm gà + vừng trắng rang tán nhuyễn pha với xíu nước

- Và dĩ nhiên là không thể thiếu bạn nước tương

Chảo sâu lòng láng xíu dầu và làm nóng, thật nóng. Phi thơm hỗn hợp tỏi và ớt, không đợi đáo đanh vàng mà để sao cho tỏi vẫn nguyên sắc trắng và mềm. Mau tay gạn lấy tỏi ớt phi ra khỏi chảo.

Lửa bếp vẫn là cực lớn, cho thịt bò vô đảo thật mau, đâu chưa đến một phút, rồi lấy chỗ thịt tái đó ra khỏi chảo.

Chảo nóng giờ chào đón các bạn nấm, đảo mau tay khoảng 30 giây thì cho phần cọng cải vô. Sau chừng 30 giây nữa thì trút toàn bộ chỗ rau cải đã xắt đoạn vô, vừa đảo mau tay vừa chêm hỗn hợp gia vị pha nước đã chuẩn bị. Tổng thời gian xào rau và nấm chừng 3 phút, ở mức nhiệt rất cao.

Tắt bếp nhưng chảo rau vẫn để nguyên vị trí, cho trở lại chảo tỏi ớt phi cùng thịt bò. Lại nêm nước tương và đảo một hai lượt thì có thể bày món ra đĩa.

Nấm giòn, cải mềm lá chắc cọng, thịt sườn bò bị bạn đánh chén e dè nghi hoặc rằng thì là mà mỡ quá sau khi lướt qua cái chảo xào thì vừa vặn lắc lư rũ bỏ cái phần ngây ngậy của nó để cho cảm giác cuối cùng là thực hương, thực mềm và dứt khoát không ngán. Mà cái béo của thịt bò thì đã kịp kết hợp hài hoà với nước tương để ngấm vào nấm, vào rau. Vừng trắng xát tham gia chảo xào không tạo ra một ếp-phê trực tiếp và hiển nhiên như dầu mè, nhưng miệng lưỡi của kẻ ăn cũng chẳng cần đạt độ tinh tế cao siêu để cảm nhận vị thơm khe khẽ ẩn hiện của các hạt mè rang. 

Tôi rất hài lòng về lần đầu làm món này. Tôi nghĩ phiên bản tố của swiss chard / cải cầu vồng xào là rất ổn. Và tôi cũng bắt đầu nghĩ, hay là mình trồng bạn rau này :-)

thêm một khám phá, thêm một lần đầu làm món
swiss chard / cải cầu vồng xào chủ vị tỏi với nấm và thịt bò

quà rau từ láng giềng trên đỉnh núi
bina / cải bó xôi và swiss chard / cải cầu vồng

Thứ Ba, 10 tháng 6, 2025

vườn nhà biển chào hè

Đâu đó cuối tháng Tư, bãi cỏ trước và sau nhà biển lấp loáng mấy nụ hoa nhỏ, sắc trắng, sắc vàng, sắc tím. Ông chủ nhà gật gù, đây mùa xuân. Sang tháng Năm, bảng màu càng trở nên hiển nhiên, sinh động, phong phú. Ông chủ nhà gật gù, chào xuân. Còn giờ, quá tuần đầu tiên của tháng Sáu, trong khi ông lão nhà ta không có thời gian để háo hức chào đón mùa hè vì mải bận làm quen bạn máy cắt cỏ tự động thì đến lượt mình, tôi cũng chẳng buồn ngó nghiêng hoa hoét nữa, mà chăm chăm cái kéo cắt những lá kinh giới đầu tiên cho một bữa trưa ngẫu hứng.

Tôi có một bài học về vườn tược nhưng đồng thời cũng là về cuộc sống: nếu chăm chỉ làm lụng thì sớm muộn chúng ta cũng sẽ thụ hưởng thành tựu, nhỏ hoặc to.

Mấy năm trước, khi bổ nhát cuốc đầu tiên ở ô đất sau này được qui hoạch thành vườn rau nhà biển, khi tay còn chưa đi găng, chân còn xỏ đôi giày-nước vốn mua cho chuyến đi thuyền trên Rio Grande, thân còn mang áo cộc mà không biết đường xoa kem chống côn trùng để sau đó là bị đốt chi chít, tôi không thể tưởng tượng mình sau này có thể "tiến bộ" đến nhường nào.

Đúng là vườn nhà, cả ở trong thành phố biển hay trên núi cao, thực rất khiêm tốn với một dáng vẻ kiểu "như có như không", không tính cái hàng rào che chắn thì không khéo rất dễ lẫn với một vuông đất để tự nhiên. Nhưng cũng là những rẻo vườn đó đã cho chúng tôi các mùa hè tưng bừng rau củ. Và thú vị hơn nữa là qua các mùa trồng rau, tôi thấy đất vườn mỗi ngày một tốt hơn. Do hành động cuốc, xới, nhổ cỏ lặp đi lặp lại không ngừng mà người làm không phải ai khác mà chính là tôi đây. 

Bữa trước trong bữa tối với hai bác bạn của ông lão nhà ta, khi được hỏi về tiến độ làm vườn, tôi cười hì hì bảo, tui đây giống như một psychopath. Hai khuôn mặt đối diện tức thì lộ vẻ bối rối. Muộn hơn sau đó trong không gian của các mẩu trao đổi, bác bạn kể về người họ hàng mà theo bác là đích thực crazy khi dành thời gian bất tận cho việc nhổ từng sợi cỏ. Lúc đó, tôi ha ha ha, đấy, ý cháu là vậy đấy, không phải là psychopath mà là crazy. Chẳng có chuyện nào remorse, nào empathy... chi chi thiếu vắng ở đây, mà là hành động đơn độc, có vẻ như không-cảm-xúc, của kẻ cố gắng dọn sạch từng xăng-ti-mét vuông đất vườn tôi đây.

Trong bữa tối đó, tôi thiếu chút thì kể chuyện về vụ bắt giun và những con mềm mềm, trơn trơn, bò lổm ngổm đó đã đi vào giấc mơ của tôi như thế nào. Nếu kể ra, hẳn vốn từ vựng Anh ngữ của tôi sẽ có thêm một từ mới, bên cạnh crazy psychopath, tôi nghĩ vậy. Chuyện là ông lão nhà ta sau nhiều lần than phiền rằng thì là mà cái thùng ủ hiện đại của ông thiếu worms nên hoạt động kém hiệu quả, thì đến một ngày tôi bạo miệng, đã có tui đây, bất chấp cái sự thật là nếu đang làm vườn mà vô tình nhìn thấy hay chạm phải giun thì khả năng cao là tôi sẽ nhảy tưng lên vì sợ. Mấy bữa sau, sau một nửa buổi chiều làm đất, tôi báo cáo thành quả thu hoạch giun của mình, giờ ông yên tâm nhá, cái thùng ủ đã có hơn hai trăm đồng chí giun cả lớn lẫn bé, cả béo lẫn gầy. Chuyện nếu vậy thì đã chẳng sao, vấn đề là muộn hơn hôm đó, tôi tỉnh giấc giữa đêm, rùng mình vì cái hình ảnh cuối cùng được chụp lại từ giấc mơ khác thường của mình: một biển trùn lổn ngổn. Sự nghiệp bắt trùn của tôi còn chưa chính thức được khởi động thì đã liền cáo chung!

mẫu đơn trắng, hồng nhung và oải hương
tất cả đều thơm khe khẽ

bất chấp bệnh ki-bo, năm nay tôi tự tặng mình bạn này

hoa trồng nhiều năm trước, hẳn nhờ việc tôi chịu khó xới đất
năm nay các bạn ý đột nhiên xuất hiện giữa lùm xanh

 kết quả của hạt kinh giới rơi vãi từ cây khô năm trước

tôi gọi vui đây là dự án Garden Lab :-)
tận dụng thay vì vứt bỏ
trồng chơi cải xoong, hành hương và khoai tây

Thứ Hai, 5 tháng 5, 2025

nhân chuyện đừng bao giờ đấu với bếp trưởng brian: đùi cừu bỏ lò và xốt kem nấm

(1)

Trước khi hai cô em qua chơi, ông lão nhà ta tìm mua phần thịt cừu ngon để chuẩn bị trổ tài nấu ăn đãi khách. Ai dè một cô nghe thấy cừu thì chạy mất dạng. Thế là cái đùi cừu ngủ ngon trong tủ đông gần cả năm trời

Hôm rồi, bạn đánh chén trở về nhà từ Dutch Tavern, tưng bừng phấn khởi thông báo, chiều thứ Bảy này Brian sẽ qua nhà để chuẩn bị món đùi cừu bỏ lò cho bữa tụ tập Chủ nhật. 

Chiều thứ Bảy, khối thịt đã được rã đông, chờ bác bếp ra tay xử lý. Câu đầu tiên ông Chef thốt ra khi nhìn thấy nó là, ơ kìa đây đâu phải là đùi [cừu] nguyên xương. Hoá ra là ông này nói gà ông kia nói vịt. Nhưng chẳng sao, chuyện đâu quan trọng. Quan trọng là cái khối thịt được ràng lưới bọc đang chờ được tẩm ướp.

Đầu dao nhọn rạch sâu vào thịt thành các đường cắt vừa đủ độ dài để nhét vô các lát tỏi. Sau tỏi là dầu olive, nước cốt chanh, muối, tiêu và hỗn hợp ba gia vị khô: rosemary - thym - oregano. Tôi không nhớ trật tự của mấy bạn đầu tiên, nhưng chắc chắn là các vụn gia vị khô được rắc phủ sau cùng. Sau động tác đó, lại có thêm mấy lát chanh vàng được phủ lên khối thịt. Màng bọc thực phẩm bao kín kẽ cái khay. Cái khay tiếp đó nghỉ ngơi trong tủ lạnh chờ đến ngày hôm sau.

(2)

Thịt nướng trong lò ở mức nhiệt nào và bao lâu tôi không để ý vì trong khi hai ông chủ và khách nấu nướng thì con giời ngồi rúc trong phòng khách chính để khâu khâu vá vá. Chỉ biết là có một lúc, bạn đánh chén đi qua chỗ tôi và phàn nàn chuyện ông bạn bếp trưởng bắt phải để lò ở nhiệt độ quá cao là 450 độ F. Điều đó có nghĩa là nếu vào tay ông, lò nóng sẽ được chỉnh nhiệt về mức nào đó thấp hơn.

Ngoài cái tiểu tiết mức nhiệt lò ra thì về cơ bản món chính thịt cừu và món kèm - khoai tây bỏ lò cùng đậu đỗ hấp sơ rồi làm bạn với khoai nóng trong khay - rất ổn. Nhưng sang đến mustard sauce trứ danh chuẩn công thức của quý bà Julia Child thì có "tranh chấp" to.

Trước khi Brian đến, ngay từ đầu chiều, ông lão nhà ta cẩn thận mise en place, rồi sau đó là cẩn trọng nâng lên hạ xuống, gạt ngang, thêm bớt các thành phần nguyên liệu cho món xốt mù-tạt. Ông nếm. Ông yêu cầu tôi thử. Thêm xíu điều chỉnh. Rồi hoan hỉ, hoàn hảo

Xốt đó gặp Chef Brian thì liền là một cái phẩy tay cùng lời phán, thiếu ngọt. Chai maple syrup nhà làm năm trước được lấy ra. Phóng khoáng mật phong tham gia tô xốt. Chưa đủ. Lại một lượt bổ sung. 

(3)

Chúng tôi có bữa ăn, chẳng rõ gọi nó là gì nữa khi không phải là trưa mà cũng chẳng phải tối vì khi đó là tầm 4 giờ chiều, đầu tiên ở ngoài hiên nhà biển năm nay. 

Mọi thứ thật tuyệt, trời mát, biển yên tĩnh, chim liệng cành miệng hót véo von, và quan trọng nhất là thức ăn ngon trên bàn. Nhưng rồi tôi có thoáng ỉu xìu thầm thì trong dạ, mustard sauce sao mà nó ngọt!

Và thế là có cảnh tức cười: cạnh đĩa thức ăn của mình, tôi có hũ muối tiêu tỏi tự chế. Cật lực rắc. Món từ điểm 9-10 giờ tụt xuống còn 6-7. Tất nhiên là con mụ ăn tham vẫn giả lả ngon quá, ngon quá cám ơn bác bếp. Khi được ông khách hỏi về thành tựu sửa chữa món xốt, tôi cố gắng ngoại giao, phiên bản đầu sharp còn phiên bản của Bác thì mild, vừa đủ thật thà lại vừa đủ biểu tỏ chút "cay cú" mang trong đầu lúc đó.

Khách về rồi, tôi thật thà phát biểu cảm tưởng của mình về món xốt. Ông lão nhà ta ra chiều thông cảm biết vậy rồi liền sau đó là phủi một câu, mình không bao giờ đấu lại được Chef Brian đâu. 

Tôi nghĩ, biết vậy thì trước khi bác khách can thiệp, mình chia xốt thành hai phần, nguyên bản công thức Julia Child và ngọt hoá Brian. Nhể!

(4)

Tối muộn, tôi có bữa tối chính thức là leftovers thịt cừu bỏ lò. Với xốt kem nấm lần đầu làm. Theo công thức của Chef Jean-Pierre - Easy creamy mushroom sauce.

Tất nhiên là như mọi khi, tôi đâu có li lai chính xác cân đong đo đếm. Nhưng mà nó ngon, món xốt kem nấm này!

Và thế là, tôi lần đầu tiên không còn khư khư chấp niệm, phàm đã là cừu bỏ lò thì cứ phải là xốt mù-tạt theo công thức của Julia Child :-)

ha ha ha, khoai và đậu chưa tăng giá

thịt ướp qua đêm, tính ra gần một ngày
rạch và chèn các lát tỏi, phủ tiếp dầu olive, nước cốt chanh, muối, tiêu,
bộ ba gia vị khô hương thảo - cỏ xạ hương - kinh giới Tây
phủ thêm vài lát chanh vàng

leftovers với xốt kem nấm lần đầu tiên làm
theo công thức của bếp trưởng Jean-Pierre

Thứ Năm, 13 tháng 2, 2025

oxtail chicken soup - một món canh đuôi bò hầm gà

Khách đến chơi nhà, khệ nệ bê một cái nồi gang bự. Khách này đặc biệt: qua chơi thay vì được mời ăn đãi uống thì lại phải vô bếp lui cui hoàn thành món... đãi chủ nhà :-)

Theo lời kể của khách, đuôi bò xuất xứ Xuân Mai được chặt đoạn/khúc/miếng nhờ một anh hàng thịt ngoài chợ ở Hà Đông và sai đó là xử lý sạch sẽ trước khi nấu. Làm sạch ở đây có nghĩa là đã ngâm tẩy qua nước pha muối và dấm (?), rồi nữa là đã được dao nhỏ tỉa bỏ kha khá phần mỡ béo. 

Nấu món có hai bước chính: xào dậy thơm và ngấm gia vị, sau đó là hầm lửa liu riu hơn hai giờ đồng hồ trong cái nồi phỏng bộ dạng của Le Creuset nhưng là hàng made in China và xét về độ nặng nhẹ thì khiêm tốn vạn lần. Nồi ninh cạnh bò có thêm gà để tạo vị ngọt thanh. Thời gian ninh nếu nhỉnh thêm già nửa giờ hay non một giờ nữa thì hẳn sẽ hợp ý người thích ăn mềm. Còn không thì chuyện vẫn là ổn với tất cả những kẻ háu ăn có "bộ gọng" khoẻ. 

Tôi bận dọn nhà nên không theo dõi và ghi chép chi tiết lại các bước làm món. Note này ghi lại để nhớ vài điểm chính yếu, còn lại những gạch đầu dòng cụ thể sẽ từ từ hỏi ông em đầu bếp rồi bổ sung sau :-)

- Đuôi bò
- Gà để lấy ngọt nước ninh (vì không tìm được bộ xương gà như ý nên ông em mua luôn cả con gà và lấy nửa phần dùng cho món canh)
- Xíu vỏ cam tươi (hẳn là để thay trần bì)
- Lại có rượu được chiết vô một chai Vodka Hà Nội (không rõ là rượu nấu bếp Hoa hay đúng là vodka công nghiệp)
- Muối cho mặn vị
- Gừng tươi
- Củ cải vô nồi chừng nửa giờ trước khi tắt bếp, đảm bảo vừa vặn mềm và mọng mị ngọt hương
- Rau cần nhỏ (cần ta/cần Tàu) thái nhỏ nhìn giống hành lá xanh thả nồi ngay trước khi tắt bếp
- Rau mùi ta xắt rối, có thể thả vô canh ngay sau bắc nồi ra khỏi bếp, hoặc để bên rồi ai thích dùng với canh thì tự cho vô bát trước khi chan cho mình.

Trong giờ đầu tiên xào và ninh món trên bếp, tôi có cảm giác cả nhà ngập hương bơ sữa. Kỳ lạ là cái sự ngậy đó sau đó dần biến mất và khi nồi canh ra bàn thì không còn ai lo lắng về cái sự rằng thì là mà canh đuôi bò thì ngậy lắm, béo lắm. 

Canh ngọt và thanh. Nước ninh nói trong vắt thì hơi quá, nhưng đúng là cho cảm giác trong, thanh và nhẹ. 

Món canh hầm/ninh bếp Hoa này rất ngon, cực kỳ hợp lý trong tiết đông lạnh. Tôi nghĩ một năm làm [nấu] một hai nồi vui vẻ quây quần là ổn. Còn hơn thế? Quá nhiều đạm, và cũng tốn quá nhiều xèng [tiền] a :-)))

canh đuôi bò bếp Hoa của ông chef-tại gia đến từ Quế Lâm

ninh bò và gà trước, củ cải vô sau, mùi tàu rắc liền tay khi bắc bếp

khi nấu dậy ngậy hương bơ, nấu xong ơ kìa beo béo chạy đâu rồi

Thứ Tư, 15 tháng 1, 2025

hà nội bữa sáng 8 giờ

* Note không đầu không cuối về một bữa sáng đặc biệt cuối năm 2024 :-)


Chúng tôi được mời ăn sáng. Hẹn 8 giờ ngày đầu tuần. Nếu là tự mình muốn, tự mình đi thì chắc chắn chuyện này không bao giờ xảy ra. Thứ nhất, ông lão nhà ta giờ đó còn chưa "bình minh". Thứ hai, vẫn là ông lão nhà ta, miếng tiết heo và phần móng giò trong tô bún đậm đà chắc chắn không bao giờ ở trong lựa chọn của ông. Nhưng sau cái thứ nhất và cái thứ hai này có một cái lẽ khiến chúng tôi bữa đó dậy thật sớm, chạy xe đến điểm hẹn trước giờ hẹn để gặp người quen và cùng ăn bún bò Huế: quan hệ xã hội.

Quán nằm ở góc hai đường giao nhau và nhìn sang tổ hợp Lotte. Chưa đến 8 giờ sáng, xe hai bánh và bốn bánh chạy trên con đường to xem ra không phải là quá gây áp lực, cảm giác chật chội và có chút phần khó chịu hoá ra lại đến từ dãy dài bất tận xe hơi đậu bên lề đường. Tính ra, chúng đã chiếm đến non nửa lòng đường rồi. Và chúng trở nên "nguy hiểm" một cách bị động khi có thêm xe máy cùng xe đạp chạy ngược chiều hoặc bất chợt từ đâu đó của khoảng giữa hai xe đang đậu lao ra, khiến những người đang chạy đúng chiều đường rất có thể giật mình mà gây tai nạn. 

Kim đồng hồ càng gần hướng chỉ 8 giờ thì xem ra người đi lại càng khẩn trương. Trong thời gian đợi gia đình bác người quen, tôi tiếp tục nhìn ngó các dòng vận động. Có vẻ như không ít nhân viên phục vụ làm việc cho/trong khu thương mại Lotte thuê nhà trọ ngay gần đấy. Chỉ trong đôi ba phút mà có liền mấy nam thanh niên một tay cầm mũ một tay cài cúc áo đồng phục chạy vù qua đường người xe qua lại giống như bị muộn giờ làm. Lại có nhóm thiếu nữ tóc nhuộm nâu vàng mặt trang điểm kỹ càng mang đồng phục cơ sở xì-pa [spa] tay khoác tay dũng cảm đi ngược chiều xe băng qua đường. Một cô bị một ông bác đi xe đạp cùng chiều chạm phải thì quay sang lườm một cái. Tôi nhìn mà cười phì, cả hai đều sai lè lè a.

Thực đơn của quán đơn giản, không làm cho khách đến lần đầu là tôi đây bị loá mắt. Bún ăn vừa vặn đủ no và đủ ngon, tôi chẳng phàn nàn chi, thậm chí còn âm thầm tính toán rằng thì là mà ra đây khá tiện đường nên bữa nào mình có thể quay lại chén tiếp. Điều hài hước hơn cả là sau khi gảy miếng tiết sang bát tôi thì bạn đánh chén xem ra rất hiếu kỳ với phần xương trong tô của ông. Và ông lão nhà ta đã đẩy hiếu kỳ từ thái độ sang hành động, ra tay xử lý đoạn móng như bất cứ tay nhậu chuyên nghiệp nào.

Tối hôm đó, TL hỏi ông về bữa sáng giao tế xã hội, ông bảo ổn. Đến câu hỏi chi tiết về bún bò giò heo thì ông vẫn thuỷ chung nhận định, ngon đấy nhưng cũng kỳ kỳ thế nào ý. Hỏi tiếp ông thế có muốn bữa nào ăn lại món này, ông phủ định liền. Ngoài kia còn nhiều món khác hợp tạng ông hơn a :-)

Thứ Hai, 13 tháng 1, 2025

ghi để nhớ: canh trứng rong biển

Món canh lần đầu tôi nếm và ăn nhân bữa được cho đi đánh chén ở một quán chuyên bếp Quế Lâm - Nam Ninh.

Rong biển thanh mát, trứng hoà vào canh như các sóng mây, giữa sắc xanh của rong và vàng khẽ của trứng thấp thoáng mấy sợi gừng thanh thanh. Tôi không chắc nước dùng có gà, có xương heo, hay thậm chí là có tôm khô không, nhưng rõ ràng bác đầu bếp không thể nào nấu một tô canh ngon với nước dùng trong vắt chỉ thuần từ nước lã :-)

Trong bếp nhà căn hộ, TL nấu rất nhiều món canh rong biển, nhưng chưa từng làm theo công thức này. Giờ xem ra chúng tôi có thêm một lựa chọn mỗi khi phải bận bịu nghĩ tối nay chúng mình ăn gì :-)

Thứ Tư, 4 tháng 9, 2024

leftover grilled swordfish: một món cháo cá kiếm

(1)

Bác chủ Bayou đãi hai cô em bữa tối cá kiếm nướng. Cá miếng lớn được rắc/rưới qua loa chút dầu ăn và rau gia vị sắc xanh; bếp trưởng nhấn mạnh không cần ướp [lâu].

Cá ngon, một phần nhờ là cá non [baby] - đồng nghĩa thịt cá không thể bị khô trong và sau quá trình nấu nướng; phần nữa là dậy hương nhờ than củi lò nướng-hun. 

Ông chủ nhà gật gù, giờ tôi mới hiểu. Tôi nghe ông nói vậy cũng hiểu liền. Chuyện là đôi ba bận tôi tò mò ngó cá kiếm ở quầy hải sản của Whole Foods, lần nào cũng như lần nào tôi đều bị ông lão nhà ta ngăn cản, cá này thịt khô lắm

Chẳng riêng bạn đánh chén, nhiều người Mỹ đầu bếp tại gia cũng có ấn tượng và/hay niềm tin đó. Vấn đề là ngay cả khi biết cá nhỏ thịt mọng mềm thì cũng đâu có dễ mà tìm ra. Theo lời bác bếp Brian, thi thoảng đúng dịp thì bác mới kiếm được loại này từ ông bạn tàu thuyền.

(2)

Hậu bữa tối cá kiếm của chúng tôi là một miếng nhỏ dư lại. Tôi tính toán, làm gì với phần cá thừa này.

Loay hoay nghĩ hồi thì ra tiết mục cháo cá. Nhân nhà đang có sẵn hành lá xanh và thì là ngoài vườn, gạo không lài thì sushi và nếp cũng coi là tàm tạm được. 

Tôi ngó trên mạng được công thức nấu cháo của người miền Nam, địa phương nào tôi không nhớ, và rất ấn tượng với tiết mục lạc rang giã rối ăn kèm. Thế là quyết định mau, một món cháo cá hành-thì là-lạc rang.

(3)

Cháo trắng nửa tẻ nửa nếp, nấu đặc chút, với chút nêm nếm muối và dầu mè cùng nửa củ hành tây lấy ngọt và vài cái nấm hương khô thêm vị, lại nữa là đôi ba lát gừng mỏng.

Chảo phi đáo khô vụn hành tím và tỏi bằm, gạn lấy hành tỏi để ra một đĩa nhỏ bên cạnh, phần dầu phi giữ lại xíu để xào thơm cá lúc này đã được dằm qua loa với chút mắm cốt và tiêu xay. Cá xào qua thơm đậm gia vị trước khi ra tô được rắc và trộn mau tay với hành lá xanh và thì là thái mịn.

Dấu chảo đó được bổ túc lượng cháo vừa đủ hai bát nhỏ. Thích đặc thì cứ vậy mà đun cháo tới sôi trở lại, thích loãng thì chêm thêm xíu nước nóng. Cháo sôi, cho cá quay trở lại ở lửa lớn. Khẽ quấy một vòng, tắt bếp, cháo ra bát, rắc chút vụn hành tỏi phi cùng lạc rang giã rối. Đơn giản là vậy.

Cháo ngọt và thơm, kiểu khẽ khàng thuần hậu. Cũng là dễ hiểu vì miếng cá dư từ bữa trước vốn bé xinh xinh. Tôi phải mở ngoặc ngay là món cháo này ỷ lại chút ít vào xíu bột nêm cá bên cạnh đậm mắm và muối. 

Không nói đến tươi mới của hành cùng thì là, thơm hương của hành tỏi phi thì ngọt bùi của lạc rang giã rối thật là tuyệt. Tôi phải kiêng kị cay ớt nhưng vẫn khoát tay ra hiên vặt lấy một trái ớt tươi, cắt lấy mấy lát để ăn kèm. Hai tầng cay nồng thơm của tiêu cùng ớt làm cho thìa cháo vô miệng trở nên đậm đà và hấp dẫn hơn rất nhiều. Và cũng thế mà làm kẻ ăn tham và tục là tôi đây quên tiệt cái ít nhiều hạn chế của ngọt vị cá chính tông ban đầu :-)

tô cháo leftover ngẫu hứng: cá kiếm nướng,
hành và thì là, vụn hành tỏi phi, và đặc biệt là lạc rang giã rối

Thứ Bảy, 24 tháng 8, 2024

hancock 2024: nhà rừng đón khách

Tôi dẫn hai cô em lên nhà hàng xóm chào hỏi.

Chị bò nhớn đã có em bé hai tuần trước, bê con láu táu chạy đi chạy lại, thi thoảng dụi dụi đầu vô dì của nó. Bà dì hai tuần nữa đến ngày sinh nở, hẳn vì thế mà "khó ở" trong người, quắm quở lườm nguýt nhóc con. Ngược lại, với chúng tôi thì nó lại ra sức vươn đầu đòi vuốt ve.

Lũ dê béo ục ịch đứng ì một chỗ với vẻ mặt khinh khỉnh. Hai nàng ỉn giờ béo núc ních, không còn phi nước đại đuổi theo người lạ mà chỉ bước tới bước lui khụt khịt một tý gọi là.

Bọn gà vẫn thế, đột nhiên xuất hiện đột nhiên biến mất giữa không gian sân chơi và "lâu đài" của chúng.

Chúng tôi ra về với hai hộp trứng cùng một chai sữa "nông trại" tay mơ.

hoa còn, chim đã rời đi quá nửa
mùa di cư của hummingbirds chính thức bắt đầu

xuống núi

nhân có lá bánh đa nem "xịn", chúng mình làm món cuốn

vườn rau nhà rừng: rất nhiều cà chua và nhõn một trái cà tím

cây táo chính đã rụng và mất sạch quả (hẳn đám hươu đã xơi hết)
táo này được thu từ trảng cỏ nhỏ, siêu chua

một bữa brunch ở Blueberry Hill

Thứ Bảy, 3 tháng 8, 2024

gần như là: một món tương thịt kiểu bếp hoa

Vụ bếp núc này ngộ lắm!

Hồng Tâm qua chơi mang theo quà Quế Lâm mấy món phong cách nhà làm, tôi thoạt đầu không quá để ý nhưng rồi rất mau thì phải lòng bạn tương ớt cay thơm vị tàu xì. Nghe cậu em giải thích, tôi hiểu là món do một bà thím sống ở trấn thôn nào đó của Quế Lâm làm. Tôi gọi vui là tương ớt tàu xì của bác nông dân Quế Lâm

Sau một đoạn thời gian, chuyện con cà con kê tôi mới biết rõ hơn về người làm món. Bà thím này là nhân tình của ông bác rể của cậu em. Và bà bác, vợ của ông cặp bồ, cũng rất thích món tương ớt của tiểu tam, thích đến mức còn bảo ông chồng nói bà kia làm nhiều nhiều chút để đem về cho mình. Tôi nghe chuyện hết cười bò thì quay sang nghĩ xỏ xiên, đúng là sức mạnh của thức ăn.

Tôi rất thích món tương ớt này. Lâu ngày nghĩ nhớ thì chuyển sang thèm và toan tính tập tành làm món. Tôi nhắn tin bảo TL hỏi Hồng Tâm về nguyên liệu làm món và trong khi chờ đợi thì gõ cửa nhà bác gúc-gù để xem có ăn may thấy được video hướng dẫn không.

Đến bữa nói chuyện qua điện thoại với bạn nhỏ Quế Lâm thì tôi choáng ngợp, tự giác từ bỏ luôn ý định làm tương ớt. Thằng bé trả lời mà như vặn vẹo, hỏi tôi thế ở bên đó chị liệu có tìm được... với một danh sách dài bất tận rượu này, xì dầu nọ, đậu lên men và/hay ớt khô đặc sản vùng miền chi chi.  

Nói là bỏ nhưng tôi vẫn nhớ nghĩ, vẫn thèm. 

Và giờ thì tôi đã tìm ra một công thức-giải pháp thay thế không tệ chút nào: thay vì làm tương ớt thì tôi làm tương thịt hóng vị tương ớt tàu xì của bác nông dân Quế Lâm. Tôi làm món theo kiểu trái tim mách bảo cộng với cảm hứng có được sau một hồi ngâm nga mấy cái video giới thiệu về tương thịt / meat sauce bếp Hoa, cũng như cùng chút tự tin có được sau khi đã làm thành công mấy món bếp Hồ Nam. 

- Gừng, hành hương và tỏi bằm kỹ (bằng tay chứ không dùng máy).
- Vụn ớt khô (do bếp nhà hết ớt khô Tứ Xuyên nguyên quả).
- Tiêu xuyên xay mịn + chút vụn tiêu đen.
- Thịt bằm ướp qua với chút nước tương (tôi dùng Zhongba), hắc xì dầu và xíu đường.
- Rượu nấu Thiệu Hưng và dấm đen (tôi dùng hiệu Koo Chun).
- Và quan trọng hơn cả: tương đậu biện Huyện Bì của nhà Mala được dằm nhuyễn + tương ớt Quế Lâm hiệu Lee Kum Kee, theo tỷ lệ 1-1.

Chảo dầu nóng mau tay phi hỗn hợp gừng + hành + tỏi cùng vụn ớt khô sao cho vừa dậy thơm liền thêm thịt vô để rang ở mức nhiệt trên trung bình với hai loại tương. Nêm hai loại tiêu và đường kiếm ngọt. Chừng thịt chín thì chỉnh lửa lớn, nêm rượu và dấm đen, đảo một hai vòng rồi tắt bếp. Chảo nóng vẫn tại vị, tiếp tục đảo đều hỗn hợp thịt - tương vài lượt rồi để chảo sang bên cho món nguội dần.

Tương thịt được trút vô keo đậy kín và bảo quản trong tủ mát. Tôi đã kịp dùng như là thức gia vị kèm cho hai món bún gạo Quế Lâm, một chan một trộn. Dù vị tàu xì không nổi rõ nhưng tương thịt này đối với tôi là thành công, đủ nhắc vị món tương ớt nguyên bản của bà thím ở Quế Lâm.

* Phần lớn công thức làm tương thịt / meat sauce bếp Hoa dùng đến tương đen [hoisin sauce] và dầu hào. Tôi ngại ngọt nên bỏ qua hai thành phần này. 

hơi phóng tay dầu mỡ :-)

một món tương thịt kiểu bếp Hoa hóng vị bếp Quế Lâm

Thứ Năm, 1 tháng 8, 2024

nhật ký nhà rừng: những chuyến đi tháng bảy

Thời gian của tháng Bảy được chia thành hai phần, một nửa dưới biển, một nửa trên núi. Chuyện thường ngày ở nhà rừng có vẻ hết sức vụn vặt và tầm thường, nhưng ngoảnh lại nhìn hai chuyến đi, hai tuần thời gian sống tĩnh mịch, tôi phát hiện úi chà, không hẳn vậy đi!

(1)

Chúng tôi làm hai bữa mời cơm khách. Hàng xóm trên đỉnh núi ăn uống thoải mái, chén sạch sẽ làm chủ nhà cười tít mắt. Nếu ai đó nói hàng sáng có thói quen ăn trứng bác với kim chi thì hẳn tôi đây rất yên tâm mà dùng nước mắm cũng như nhiều loại gia vị bếp Á để làm món đãi khách. Hàng xóm từ dưới chân núi lên thì khác. Một ngày trước bữa đón khách, tôi đã được bạn đánh chén dặn dò, họ không biết dùng đũa đâu nhá. Hôm sau, ông lão còn cẩn thận gọi điện hỏi hai bác hàng xóm này liệu họ có xơi được rau mùi. Tôi chẳng cần đợi ông thêm lời chỉ bảo, tự giác mà tiết giảm tối đa các tầng gia vị. Kết quả là các món cứ gọi là nhàn nhạt theo đúng nghĩa của từ. 

Tôi cứ đơn giản nghĩ về một pattern người Mỹ không quen với bếp ngoại quốc. Hoá ra đâu chỉ vậy. Bà khách kể chuyện ông chồng của bà chỉ đến khi hai người quen biết và thành vợ chồng mới biết tôm hùm là cái chi chi. Rằng bà phải thuyết phục mãi thì ông mới thử, và đã thử rồi thì kể từ đó giữa hai người luôn có màn tranh cãi đáng yêu ai ăn nhiều hơn ai. Ông khách xuất xứ cộng đồng Mỹ-Ý ở Pittsfield, được mẹ của ông nuôi lớn với pastameatballs đĩa lớn, đến chính bà người yêu và sau này trở thành vợ của ông cũng phải choáng ngợp. Đấy, người Mỹ với người Mỹ còn bao khác biệt đường ăn lối uống, huống chi cho họ thử xì dầu và nước mắm bếp Á Châu thì cảm giác lạ lẫm còn lớn tới đâu a :-)

(2)

Từ nhiều năm nay, giữa ông chủ nhà và ông hàng xóm trên đỉnh núi luôn có một dạng trao đổi không hồi kết về đất tôi, rừng anh. Ông này nói đỉnh núi là của tôi, ông kia bảo bố tôi nói đỉnh núi là của nhà tôi. Có lần tôi hỏi ông lão nhà ta thế rốt cuộc là thế nào thì ông bảo khế ước, hồ sơ nộp thuế, và cả mấy tổ chức cơ quan đo đạc và bảo vệ rừng liên quan đều khẳng định quyền sở hữu của ông.

Hôm rồi, nhà hàng xóm cho cắm biển cảnh báo không chỉ ôm trọn đỉnh núi mà còn, theo lời ông chủ nhà dưới này, lấn lướt thêm gần hai chục feet đất rừng của ông. Điều thú vị là ngoài một câu đại ý ông này [nhà trên núi] còn tệ hơn ông kia [một hàng xóm khác từ mấy năm nay nhằng nhẵng đòi các nhà xung quanh đất rừng mà ông coi vốn phải là của mình] thì ông lão nhà ta xem ra cứ là tưng tửng.

Tôi đại khái hiểu là vì kiểu gì thì ngọn núi cũng chẳng chạy đi đâu được, mất ít cây rừng và đất rừng phía dưới cũng chẳng sao, trong khi nếu thích thì ông vẫn có thể cưỡi ATV chạy ầm ầm lên đỉnh núi ngó nghiêng hay dạo loanh quanh các lối đường rừng mới được nhà hàng xóm trên núi mở. Còn với vị ủ mưu đi kiện đòi đất kia thì đơn giản là ông, cũng như mấy láng giềng khác, ghét cái mặt nên cương quyết không có chuyện nhượng bộ chi chi. 

(3)

Lý do chính thức được hàng xóm đưa ra giải thích cho việc cắm biển báo là vì giờ này đám săn trộm nhan nhản, rất phiền và cũng rất mất an ninh. 

Theo luật của tiểu bang, biển phải được đặt theo một khoảng cách nhất định, ghim biển vào cây do vậy mà cực kỳ lách cách. Bác hàng xóm mua dụng cụ và nguyên vật liệu, còn gắn biển thì có một ông chủ thầu xây dựng trong vùng làm miễn phí. Đổi lại, ông thầu này sẽ được quyền tự do săn bắn, và quan trọng hơn nữa là ông sẽ thay mặt chủ nhà đuổi đám săn trộm.

Ông lão nhà ta là một tay duy mĩ theo chuẩn riêng tương đối đặc biệt. Ông ghét các biển báo vì chúng làm rừng và đường rừng trở nên "xấu xí". Nhưng sau vụ đầu tháng giữa đêm có mấy gã săn dở hơi lượn lờ trong đất của ông thì giờ ông cũng bắt đầu tính toán hợp tác với ông thầu đầu gấu kia. 

Hai ông gật gà gật gù ra kết quả đến đâu chưa rõ. Chỉ biết ông thầu cho ông lão nhà ta hai túi thịt thà sản phẩm săn bắn của ông, một là xúc xích thịt hươu, một là meatballs thịt gấu. Bác hàng xóm nhà trên khen bánh kẹp thịt gấu ngon lắm. Tôi nghe xong cố mím miệng không nói gì còn trong dạ thì thì thà thì thầm eo ôi. 

(4)

Mà nhân vụ này thì cuối cùng tôi cũng biết ai là chủ nhân ông của lều gỗ nhỏ nằm chơ vơ một góc trên đường lên núi. 

Có một tay phong cách "anh chị" trong vùng chả hiểu sao mua được mẩu rừng bé hin hin rồi dựng lều. Lều gỗ nhỏ nhưng cũng trang bị đầy đủ từ lò nướng tới ghế ngồi ngoài trời. 

Ông này chuyên sang đất các nhà hàng xóm săn trộm. Mấy năm trước, ông xả rác ở đúng đoạn phân cách rừng giữa nhà ông drone và ông lão nhà ta. Ông drone hiểu lầm, trách cứ với chút giọng điệu doạ nạt kiện cáo ông lão nhà ta; đến khi vỡ lẽ thì cộng nhiều bực tức tích tụ từ trước ông liền kiện tay đầu gấu và đã kiện thành công. Nhưng ông lão nhà ta đâu phải cư dân thường trú ở xóm núi, kiện tụng mệt mỏi và tốn công sức nên giải pháp hợp tác với một ông "gấu" hơn, người hợp tác với hầu hết các hộ gia đình xóm núi, xem ra là hiệu quả hơn hết. 

Mà ai biết, làm vậy có khi ông còn đều đều được cho thịt thú rừng từ gà tây qua hươu tới gấu chẳng biết chừng :-)

(5)

Hai chuyến đi lên núi tháng Bảy khẳng định ý kiến của tôi liên quan đến việc tổ chức vườn rau, cả ở nhà biển lẫn nhà rừng. 

Tôi đề nghị bạn đời giảm số lượng cây cà chua, nới khoảng cách giữa các cây rau, và nhất là tỉa bớt cành cho mấy gốc cà chua khi chúng bắt đầu vươn cao quá ngưỡng giá đỡ. Ông lão thay vì trồng mười thì hài lòng với chín gốc cà chua, khoảng cách giữa các cây rau do đó xem ra chẳng thay đổi là mấy, còn về chuyện tỉa tót thì ông băn khoăn làm cây đau nên rón rén loại bỏ đâu như chỉ một hai cành.

Kết quả là chi? Chỉ có cà chua sống tốt. Chúng áp đảo đám láng giềng, khiến từ cà tím qua bí ngồi đến củ cải, ớt, rồi diếp và đậu đũa, tuốt tuột uể oải vật vờ. Tôi tính toán sang nửa sau tháng Tám, chúng tôi hẳn sẽ bị ngập trong núi cà chua thu hoạch được. Còn cho tới giờ, xem ra chỉ có cà tím và rau diếp là ít nhiều rộng rãi cho rau quả. Củ cải bị bỏ lỡ thời điểm thu hoạch, cây cao lồng ngồng trổ hoa và củ thì hoá thành bấc xốp, tôi coi như cây cảnh ngắm cho vui vậy. 

(6)

Trong khi vườn rau ở chế độ "để em nó tự nhớn" thì vườn hoa Nhật Bản mở rộng lại cần rất nhiều công sức đầu tư.

Tôi giống như con mụ tâm thần, tay cào tay xới chán chê thì còng lưng bê đá xếp các đường gờ và tường nhỏ ôm giữ các gốc cây hoa. 

Dù vườn hoa vẫn ở trạng thái "đang làm" thì chúng tôi cũng đã đủ vui khi chứng kiến những thay đổi hình sắc mỗi ngày của nó. 

trăng mười sáu: trên Berry Pond

niềm vui nhỏ: khi trời rất nóng thì mình xuống núi chén cà-rem

sau ba bốn năm dọn dẹp, góc vườn đã rõ hình hài

ăn uống và giao tiếp xã hội: một bữa mời cơm khách

hoa trồng và hoa dại

Thứ Tư, 10 tháng 7, 2024

vịt cay kiểu hồ nam lượt 3: mỳ somen và gỏi vị húng

mẻ vịt cay kiểu Hồ Nam thứ ba: gần như là hoàn hảo :-)
Sau mẻ đầu tiên rón rén làm món và mẻ thứ hai cho cảm giác thuần thục và tự tin hơn ở bếp nhà biển, tôi vác hai cái đùi vịt lên núi với suy nghĩ chắc nịch, giờ nhắm mắt cũng làm ổn món vịt cay kiểu bếp Hồ Nam này. 

Thực tế ra sao? Bếp nhà rừng không dùng bếp ga nên không có vụ chỉnh lửa to lửa nhỏ mà thay vào đó là nhiệt bếp điện đôi khi rất đỏng đảnh khó chiều. Chảo sắt sát thủ (vì cái độ nặng của chúng) cũng không có. Chưa kể là gia vị khô để nấu nước om vịt tươi thiếu lung tung. 

Thế mà cuối cùng chuyện vẫn ổn. Nhờ vào hộp master sauce / brine tôi mang từ bếp nhà biển. Và cả tinh thần lạc quan, kiểu gì cũng tốt mà

Hai cái đùi vịt quay lên, một để ăn vã chơi chơi và xà xẻo vài lát cho một tô mỳ somen phong cách namo kanban; cái còn lại được bao thật kỹ để dành hôm nay làm món gỏi vịt thơm hương vị rau húng Thái đãi khách.

Tôi thấy ở Guido's ức vịt xuất xứ Long Island. Nếu là tháng trước, hẳn mắt tôi sẽ hấp háy mua ngay, mua ngay. Nhưng giờ thì tôi thấy rất ổn với các bạn duck legs ở tiệm Scott's. 

* Món gỏi vịt tuỳ hứng đãi khách với rau gia vị chủ đạo là húng Thái:

- thịt vịt thái lát mỏng, xóc với xíu tiêu giã rối;
- hỗn hợp rau củ quả: ớt ngọt trái vàng trái đỏ mỗi loại vài sợi, cà rốt vài sợi, mấy sợi dưa leo, rau húng Thái và rau mùi xắt rối + hỗn hợp hành tây trắng và hành tây tím cùng cọng trắng của hành lá xanh được xóc qua với chút nước cốt chanh.

Thịt vịt vốn đậm đà nên ngoài việc dùng chút nước cốt chanh dụng vị chua, món gỏi trộn này hoàn toàn không cần ngọt đường hay đậm muối cũng như cay ớt chi chi.

Mà hay nhá, dù vịt ngâm trong nước om thơm nồng các tầng gia vị bếp Hoa, thì tổng thể món gỏi vẫn có thể tính là rất thanh, rất nhẹ, và rất mát.

ra vẻ ta đây có họ hàng với kamo nanban

Thứ Năm, 4 tháng 7, 2024

ngày 04 tháng 7: sắc và vị

người ta nghỉ lễ ra biển uống bia, ông lão nhà ta làm vườn
Bác chủ Bayou qua phụ trách bữa trưa muộn gà nướng. Thịt gà sạch gặp tay bếp chuyên nghiệp ra món ngon tuyệt vời. Tôi gật gù, giờ này khối người đang nhớ Bác a. Bayou đóng cửa, niềm vui mỗi tuần có một bữa tối khề khà bằng hữu thưởng thức bếp cajuntex-mex của bạn đánh chén và kẻ theo đuôi là tôi giờ đã chấm dứt. Chúng tôi chỉ có thể hài lòng với những dịp lễ như hôm nay khi được bếp trưởng ra tay. 

Tôi không ghi chép lại nhưng về đại thể đã có một ý niệm về món BBQ sauce thần kỳ. Dứt khoát không được thiếu Lea and Perrins Worcestershire. Trong bữa trưa, Chef Brian nói về món sauce bạc hà thần thánh của người Mexico, và tên gọi người ta đặt cho nó - sauce của người da trắng. 

Hôm qua ở trại cây, tôi tham lam nhặt liền 3 khay việt quất. Kết quả là cả chiều nay lọ mọ làm hai món bánh với nghiêm chỉnh chanh vàng cho nước cốt cùng vỏ bào thơm. Món quả phủ bột-bơ giòn nướng lò hoàn hảo khi kết hợp với kem vanilla. Riêng về bánh quy thì thua xa mẻ đầu tiên tôi làm hôm trước với sữa chua Hy Lạp. Tôi không rõ là do ít bơ hay vì không có sữa chua. Túm lại là thôi, bỏ qua cookies, cứ crumble là khoẻ :-)

Cuối chiều trời dịu, ông lão nhà ta tranh thủ trồng nốt chậu hoa chỗ vườn tứ nguyệt to trước nhà. Kế hoạch cải tạo khuôn vườn này coi như hoàn tất. Với rất nhiều cây to bị bứng đi, còn đám cây nhỏ thì lờ vờ chờ em nhớn.

Ngày 04 tháng 7 năm nay như vậy là có nhiều tầng vị và nhiều sắc màu :-)

một mẻ cookies không đúng ý - lần cuối cùng làm món :-)

bữa trưa món nướng BBQ đúng tinh thần ngày 4 tháng 7

nhân tiện có lá chanh Thái, làm chơi món chấm thịt gà nướng

đủ cho bàn 8 người :-)

Thứ Bảy, 29 tháng 6, 2024

tỏi voi

một cây tỏi voi thu hoạch sớm
từ vườn nhà Father Mark
 Tỏi voi


- elephant garlic
- ail d'éléphant, ail géant, ail d'Orient, ail poireau, ail ampelo (F)
- allium ampeloprasum (Lt)


Tỏi này phổ biến ở Bắc Mỹ. Về xuất xứ, nghe nói là từ Đông Âu (Balkans) hoặc Á Châu. Được coi là con lai giữa nhà tỏi thường và tỏi tây [poireau / nhà mình hay kêu là hành boa-rô]. 

Thân cây cao lêu nghêu, hơn mét rưỡi là chuyện thường. Hoa tím búp to, tách mỗi nụ nhỏ được một đầu tỏi nhỏ như đầu xâu kim và nếu nếm thì thoảng hăng thoảng cay.

Củ tỏi rất to và cho vị dịu. Nếu dùng pha nước chấm để ăn bún nem bún chả bếp Việt thì chẳng mấy hợp nếu không nói là "vô duyên" vì vị tỏi quá nhẹ và bị lấn lướt bởi các thành phần khác tham gia tô nước chấm. Nhưng tép tỏi này thái lát dùng cho mấy món rau củ quả xào thì ngon lắm. Tôi cũng nghe nói về món tỏi nướng với dầu olive, bữa nào sẽ thử xem sao :-)

Thứ Hai, 24 tháng 6, 2024

nhật ký nhà rừng: tuần rồi trên núi có gì vui

(1)

Đầu việc to nhất của chuyến đi là thay cái mái nhà. Đã xong. Hoàn hảo. Ông chủ nhà hoan hỉ tính bước kế tiếp, tìm hãng bảo hiểm mới. 

Ở trên núi, bên cạnh một vạn điều hay ho thì cũng có đến cả tỷ phiền phức. Tỷ như, liên quan chuyện bảo hiểm này, bỏ qua vụ bà Wendy làm mưa làm gió độc quyền trong vùng, nhiều đại lý bảo hiểm khác trong khu vực vừa nghe tên bà xong là chạy mất dép, số khác không sợ Wendy thì lại chẳng mấy mặn mà việc mở hợp đồng vì lý do cứu hoả. Ông chủ nhà ra sức cãi, có ba cái điểm cứu hoả và đều ở không mấy xa nhà tui đây. Ông bà đại lý bảo hiểm giải thích, cũng biết là thế nhưng trên giấy tờ, town của ông chỉ có điểm cứu hoá "nhân dân" [tự nguyện] chứ không phải là chính quy, ba cái kia đều thuộc về tiểu bang New York.

(2)

Tôi ở xứ này đã mấy mùa hè, vậy mà chỉ tới giờ mới cảm nhận thật rõ ràng về các cơn mưa đầu hạ. 

Mưa lớn, ào ào đến rồi trong nháy mắt rời đi.

Làm bạn với mưa có sấm, có chớp, có cầu vồng. Đôi khi, còn có cả sương mù dày đặc như chui từ lòng đất che kín các ngọn núi, tạo nên khung cảnh có chút ma mị như chuyện xưa ở xứ Anh Quốc. 

Sau các cơn mưa là cảm giác bức. Không hẳn nóng, mà là bức. Rất lạ!

(3)

Trưa Chủ nhật, chúng tôi qua nhà bác hàng xóm drone dự tiệc chào hè. Khách có ba nhóm, gia đình, bằng hữu và láng giềng. 

Xóm núi lưa thưa nhà và người, tính ra suốt thời gian chúng tôi ở đó chỉ có ba gia đình hàng xóm. Rất muộn sau đó có thêm nhà thứ tư, dân thành phố từ Boston, đúng phong cách fashionably late.

Tôi không gặp bà cụ già một trăm tuổi, mẹ của ông chủ nhà. Trên đường rời đi, bạn đời kể đã qua chào hỏi và trò chuyện một chút với bà cụ. Bà già việc tối trước sáng sau liền quên, sống ở đâu và với ai nếu được hỏi thì khoát tay bảo tui cóc quan tâm thay cho tui không nhớ. Nhưng những cái sự quên đó chẳng ảnh hưởng gì đến niềm vui tám chuyện của bà cụ. Cứ có người đến chào hỏi là bà vui, nói cười bét nhè. 

Ra chào tạm biệt ông chủ nhà, ông lão nhà ta được nhắc khéo, ý là đến giờ tui vẫn chưa nhận quà mật phong [năm nay] của ông đâu nhá. Ông này vội nói ông kia, ấy cái túi tôi đưa ông lúc tới đây chính là mật phong đó. Hoá ra bác chủ nhà nhìn đống tài liệu quảng cáo của công ty lợp mái nhà thì nghĩ hàng xóm chỉ là đưa mình món này. 

Cũng ở thời điểm rời đi, ông hàng xóm phong cách cảnh sát, người không bao giờ để lọt khỏi tầm ngắm bất cứ kẻ xa lạ nào lảng vảng khu xóm núi, gạ gẫm ông lão nhà ta bữa sau cùng cưỡi ATV lên cái đỉnh núi nơi có tay đầu gấu xây nhà lậu, hẳn là để xem sau vụ kiện ông xã trưởng lần thứ n bất thành thì tay này có xây dựng thêm công trình trái phép nào nữa không. Ông này gật gù với ông kia rằng thì là mà ôkê-la, xong rồi còn lòng thòng thêm một câu, chúng ta cứ phải là chuẩn bị trước tinh thần là sẽ bị hắn bắn

từ cảm hứng ao thiền của nhà hàng xóm trên đỉnh núi,
dưới đây chúng tôi có một cây cầu, một ngọn tháp và một ngư ông

sau một cơn mưa đầu hè,
từ mép trảng cỏ mới được phát quang nhà bỗng bé xíu

mưa mùa hè, tới ồn ào mạnh mẽ rồi mau lẹ rời đi

Thứ Năm, 13 tháng 6, 2024

mùa trồng rau năm nay

Tôi càng ngày càng ki-bo, rau món nào xin được, tận dụng [để] trồng được là tôi mần lấy được. Kinh giới và cải xoong trồng giâm cành, húng chanh và hẹ tây bứng cây từ vườn nhà ông cha hàng xóm. Năm nay là vậy, còn lay lắt qua mùa đông vừa rồi và giờ đang hồi sinh có chậm chạp răm cùng ngổ, mau lẹ sả và bạc hà rừng. Hành lá giữ lại gốc rễ củ trắng để ngâm nước bắt rễ đủ dài thì trồng vô chậu đất, kiên nhẫn chờ hơn tháng trời giờ tôi dư dả phần lá xanh dùng mỗi khi cần. 

Trong đám cây mua từ trại giống cây, loại rau mới góp mặt vườn năm nay có cà tím, hai giống Ý và Á theo nhãn đính kèm cái hộp cây, cùng xúp lơ xanh. Còn tự gieo hạt, hoặc là cây mới tinh trong vườn hoặc là thay vì mua cây giống như năm trước thì nay mình tự ươm, có củ cải vốn là hạt giống Nhật nhưng khi ra củ thì đỏ và tròn vo, thì là và mùi. Tôi tiếp tục mua cây giống cần tây, húng Ý và húng Thái tự xưng vị gắt gỏng đến lạ lùng, tất cả đều sống rất tốt.

Vườn năm nay được trang bị vòi tưới tự động mạnh hơn cái vòi cũ năm trước. Cây rau trong ô vườn nhỏ được trồng thưa hơn. Ông lão nhà ta rất ra vẻ ta đây triết gia vườn tược, cây không được để gần nhau quá. Tôi dzỏng tai, ngỡ ông sẽ giải thích rằng lũ cây cần không gian để vươn mình. Hoá ra cái lý ông đưa ra lại là, để mỗi khi vào vườn tui đây còn có chỗ đặt chân

Hôm trước tôi thắc mắc, tại sao vườn rau nhà mình và nhà Father Mark cùng được khai mạc một ngày mà giờ cây vườn bên kia cứ gọi là phổng phao. Ông lão nhà ta bĩu môi, chấp làm gì, ông ấy có phân gà. Vừa nãy gặp ông cha hàng xóm dẫn cún đi dạo về, chào hỏi xong thành luyên thuyên tám chuyện một hồi. Ông chủ nhà bên này nhắc vụ cây nhà bên tươi tốt, thế là ra thành hai chuyện. Thứ nhất là câu chuyện nhà thờ bị cảnh sát đến điều tra sau khi có "tố cáo" nặc danh về chuyện nhà thờ nuôi gà trống. Cảnh sát tới, không hài lòng vì có những 9 con gà trong khi theo qui định nhà thờ chỉ được quyền nuôi 6 cá thể. Bù lại, chuồng gà được vệ sinh sạch sẽ, và nhất là chẳng có thằng gà trống nào. Thế là cảnh sát bỏ qua luôn vụ 9 thì nhiều hơn 6. Và cũng vì bọn gà vẫn ở đó mà có thêm chuyện thứ hai là chúng tôi được hứa hẹn về một món quà quý cho vườn rau: phân gà. 

vườn rau nhà biển 2024

Thứ Hai, 10 tháng 6, 2024

nhà rừng đầu tháng sáu

Trọng tâm công việc là làm vườn, làm vườn và làm vườn.

Không tính hai lần xuống núi "đi chợ" mua đồ ăn thì dịp duy nhất tôi thực sự "đi chơi" là theo nhà hàng xóm trên núi đi tiệm Ý nổi tiếng trong vùng cho một bữa tối ngon, vui ở quán để rồi sau đó là khổ sở cái dạ vì quá tải dầu mỡ cùng bơ sữa khi đêm về. Tôi bắt đầu quan tâm về myths about italian food :-)

Cũng là trong bữa tối ăn ngoài này, tôi phát hiện hoá ra ở xóm núi này, hầu như ai cũng là tay thiện xạ. Đùa vui thì là đùa vui, mà nghiêm túc nghĩ thì thực có chút sợ. Mình vẫn trong địa phận đất rừng nhà mình nhưng ai mà biết được, một gã thợ săn nửa mùa vừa nốc bia xong thực hành sound-shot thì chẳng biết chừng mình đây thành nạn nhân bất đắc dĩ. Lúc đó thì dù có đội và khoác từ mũ qua áo sắc cam đỏ rực cũng chẳng có tác dụng chi.

Sau một tuần trên núi, chúng tôi trở về nhà biển. Và tôi thấy mình đi lại lom khom, lừng khừng theo phong cách xác ướp. Bả vai, cánh tay, bàn tay, cả trái và phải đều căng mỏi. Và cũng như nhiều lần trước đó, có mụ già than vãn tự trách mình, sao mình ngu thế, rằng thì là đã không biết tiết nhịp lao động chân tay.

một dấu vết của vườn hoa nhà rừng mấy chục năm trước

trảng cỏ này tôi nhìn không biết chán

chuyển nhịp xuân-hè có dâu dại, xạ hương dại

con chim lao đầu vào tấm kính cửa sổ, cần nửa giờ hồi sức

Ziti Pasquale bữa tối "ngập dầu"
hôm sau chén leftovers hâm nóng, bỏ béo đi thành ngon khủng khiếp

farm-resort của nhà hàng xóm có hai thành viên mới